TĐKT – Ngày 3/8, tại TP Hòa Bình, Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 phối hợp với UBND tỉnh Hòa Bình tổ chức Hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) khu vực miền núi phía Bắc giai đoạn 2010 – 2020. Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng ban Chỉ đạo chủ trì Hội nghị.
Cùng dự Hội nghị có các Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Xuân Cường; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương, Ủy ban của Quốc hội, Tỉnh ủy, UBND của 14 tỉnh trong vùng và các tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng nông thôn mới.
Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cùng các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm nông nghiệp trong khuôn khổ Hội nghị
Theo Bộ NN&PTNT, qua 10 năm triển khai, công tác chỉ đạo xây dựng NTM của cấp ủy, chính quyền địa phương các tỉnh miền núi phía Bắc đã thay đổi tích cực. Trước đây chủ yếu tập trung chỉ đạo đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng thì gần đây đã chuyển sang thực hiện các nội dung trọng tâm, tác động trực tiếp đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân (như phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, bảo vệ và cải tạo cảnh quản môi trường, bảo tồn và phát triển văn hóa, phát triển du lịch nông thôn…).
Tổng nguồn vốn các tỉnh trong vùng huy động thực hiện chương trình từ năm 2011 - 2019 bằng khoảng 15,6% so với cả nước. Tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho các tỉnh trong vùng xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2019 tăng gấp 2,66 lần so với giai đoạn 2011 - 2015 (giai đoạn I) và chiếm khoảng 36% tổng vốn ngân sách trung ương của cả nước.
Đến hết tháng 6/2019, khu vực miền núi phía bắc đã có 603/2.280 xã (26,45%) được công nhận đạt chuẩn NTM (tăng 18,34% so với cuối năm 2015, mức độ tăng thấp hơn so với bình quân cả nước là 32,79%), thấp hơn so với mức đạt chuẩn của cả nước (50,26%). Dự kiến đến hết năm 2019 có khả năng đạt 28%, hoàn thành sớm hơn 1 năm so mục tiêu được giao tại Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, có 7/14 tỉnh đã đạt và vượt mục tiêu phấn đấu đến 2020 được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1865/QĐ-TTg ngày 23/11/2017 là Hà Giang, Yên Bái, Phú Thọ, Bắc Giang, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên.
Hiện nay, toàn vùng không còn xã nào đạt dưới 5 tiêu chí. Bình quân tiêu chí/xã đạt 12,28 tiêu chí (tăng 8,32 tiêu chí so với năm 2011 và tăng 2,9 tiêu chí so với năm 2015), thấp hơn so với bình quân chung của cả nước là 15,26 tiêu chí/xã.
Hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM khu vực miền núi phía Bắc giai đoạn 2010 – 2020
Cả vùng đã có 6 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Theo báo cáo của các địa phương, một số tỉnh khó khăn như Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Điện Biên… cũng đã có đơn vị cấp huyện hiện đang hoàn thiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ xem xét công nhận đạt chuẩn/hoàn thành NTM trong năm 2019.
Tuy nhiên, nếu xét riêng từng tiêu chí thì toàn vùng còn có 7/19 tiêu chí đạt thấp, dưới 50% chỉ tiêu như 41,9% đạt tiêu chí giao thông nông thôn, 44,7% xã hoàn thành tiêu chí trường học, 39,6% đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, 40,2% xã đạt tiêu chí thu nhập, 42,3% số xã đạt tiêu chuẩn về thoát nghèo, 34,5% xã đạt tiêu chí về môi trường và an toàn thực phẩm. Tiêu chí về thu nhập cũng còn hạn chế khi chỉ đạt 51,7% số xã.
Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đánh giá cao kết quả xây dựng NTM của 14 tỉnh miền núi phía Bắc. 10 năm qua, 14 tỉnh vùng lõi nghèo của cả nước đã vượt khó và rất thành công trong xây dựng NTM, nhờ có nhiều mô hình mới, cách làm hay, chỉ đạo rất quyết liệt, sáng tạo của các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò chủ thể người dân. Đây là vùng phên dậu của đất nước, do đó thành tựu đạt được về xây dựng NTM đối với các tỉnh này có ý nghĩa chiến lược, rất quan trọng.
Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, sau Hội nghị, Ban Chỉ đạo và cơ quan thường trực phân tích, đánh giá rõ các nội dung trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM vừa qua. Bộ tiêu chí này được xây dựng theo tinh thần bộ khung, phân cấp mạnh hơn cho các tỉnh, huyện, cần xem xét 19 tiêu chí này đã phù hợp chưa và có cần thay đổi không. Đây là vấn đề quan trọng để chủ động sau năm 2020, khi vào giai đoạn mới đã có khung khổ pháp lý để triển khai, không phải chờ.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, ngoài cấp xã, huyện, tới đây phải đặt trọng tâm vào NTM cấp thôn, bản; tính toán điều chỉnh về kinh phí, về tiêu chí, về kết cấu hạ tầng giao thông và tiêu chí thu nhập của các tỉnh trong vùng, làm cơ sở xây dựng chỉ tiêu cụ thể đối với vùng trong giai đoạn tới.
Về nguồn lực đầu tư cho chương trình, Phó Thủ tướng đề nghị các tỉnh đánh giá kỹ hơn về chính sách để lại 8% tiền đấu giá sử dụng đất cấp xã để chi trả nợ đọng xây dựng cơ bản cũng như cơ cấu nguồn vốn đóng góp cho chương trình để tăng cường huy động nguồn lực của cộng đồng ở trong nước và nước ngoài.
Cùng với đó, cần tiếp tục nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thực thi chính sách nói chung, vừa bảo đảm phát triển sản xuất, tăng cường cơ sở hạ tầng, vừa giữ gìn được nét văn hoá đặc trưng của vùng miền.
Nguyệt Hà
