Tuyên truyền về triển khai phần mềm hải quan miễn phí cho doanh nghiệp

TĐKT - Với mong muốn đồng hành cùng Tổng cục Hải quan, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Tổng cục Hải quan sẽ triển khai cung cấp miễn phí phần mềm khai hải quan cho doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Triển khai phần mềm hải quan miễn phí cho doanh nghiệp Việc triển khai cung cấp miễn phí phần mềm khai hải quan cho doanh nghiệp được thực hiện trong bối cảnh ngành Hải quan đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giảm thời gian thông quan hàng hóa, nỗ lực hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn do dịch Covid-19 (trong năm 2020 và 2021). Trước đây, Cơ quan Hải quan đã triển khai phần mềm miễn phí theo Hệ thống Thông quan tự động VNACCS/VCIS, tuy nhiên với phần mềm này, doanh nghiệp phải tải về máy và cài đặt, đòi hỏi doanh nghiệp phải có trang thiết bị phù hợp. Phần mềm khai hải quan mới sẽ được cài đặt tập trung tại Tổng cục Hải quan, cơ quan Hải quan sẽ triển khai địa chỉ khai báo trên Internet, doanh nghiệp chỉ cần có thiết bị kết nối internet là có thể truy cập để khai báo mà không cần phải đầu tư về máy móc, thiết bị cũng như chi phí bản quyền mua phần mềm của bên thứ ba. Ngoài ra, ngành Hải quan đang triển khai thực hiện Hải quan số, phần mềm khai báo hải quan miễn phí này sẽ được kịp thời cập nhật để đáp ứng các yêu cầu mới. Như vậy, ngoài lợi ích về giảm chi phí, phần mềm mới còn giúp doanh nghiệp, người dân sớm tiếp cận, có sự chủ động với nhưng thay đổi của ngành Hải quan khi thực hiện Hệ thống Hải quan số và mô hình Hải quan thông minh. Hiện nay, Tổng cục Hải quan đang gấp rút chuẩn bị các công việc liên quan để triển khai phần mềm mới từ ngày 1/1/2022. Theo kế hoạch, Tổng cục Hải quan sẽ đăng tải Tài liệu hướng dẫn sử dụng trên Cổng Thông tin điện tử Tổng cục Hải quan (www.customs.gov.vn) từ ngày 13/12/2021. Hồng Thiết

Bộ Tài chính quyết liệt triển khai các nhiệm vụ còn lại của năm 2021

TĐKT - Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, trong tháng 11, với bối cảnh kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19, toàn ngành Tài chính đã tiếp tục nghiên cứu, kịp thời đề xuất nhiều giải pháp, thực hiện có hiệu quả các chính sách tài khóa, linh hoạt trong điều hành để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, thu ngân sách Nhà nước (NSNN) đến hết ngày 30/11/2021 trên hệ thống Tabmis 11 tháng đạt 1.392,8 nghìn tỷ đồng, bằng 103,69% dự toán (Ngân sách trung ương đạt 98,53% dự toán; ngân sách địa phương đạt 110% dự toán). Trong đó: Thu nội địa đạt 1.144 nghìn tỷ đồng, bằng 100,93% dự toán; thu từ dầu thô đạt 38,4 nghìn tỷ đồng, bằng 165,65% dự toán; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 209,6 nghìn tỷ đồng, bằng 117,44% dự toán. Bộ Tài chính tổ chức giao ban triển khai nhiệm vụ tháng cuối năm. Về chi NSNN, tổng chi NSNN tháng 11 ước đạt 121,4 nghìn tỷ đồng. Lũy kế chi 11 tháng ước đạt 1.268,86 nghìn tỷ đồng, bằng 75,2% dự toán, trong đó: Chi đầu tư phát triển ước đạt gần 294,6 nghìn tỷ đồng, bằng 61,7% dự toán Quốc hội quyết định; chi trả nợ lãi ước đạt 90,18 nghìn tỷ đồng, bằng 81,9% dự toán; chi thường xuyên đạt 874,8 nghìn tỷ đồng, bằng 84,4% dự toán. Ước tính đến hết tháng 11, NSNN đã chi 56,27 nghìn tỷ đồng cho phòng, chống dịch (34,34 nghìn tỷ đồng) và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 (21,93 nghìn tỷ đồng). Trong đó, trung ương đã chi 25,35 nghìn tỷ đồng và các địa phương đã chi từ ngân sách địa phương là 30,92 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19. Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xuất Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 là 7.940,1 tỷ đồng để mua vắc-xin. Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đã xuất cấp vật tư, trang thiết bị dự trữ quốc gia cho công tác phòng, chống dịch; xuất cấp 153,4 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia để khắc phục hậu quả thiên tai, cứu trợ cho nhân dân trong dịp Tết, giáp hạt đầu năm và một số địa phương bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Tại cuộc họp giao ban tổng kết công tác tháng 11 và triển khai nhiệm vụ tháng 12/2021, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho rằng, thu NSNN năm nay cơ bản hoàn thành và vượt dự toán, ngân sách trung ương cũng cơ bản đạt dự toán. Về các nhiệm vụ trọng tâm như quản lý tài sản công, quản lý giá, thị trường, quản lý nợ và tài chính đối ngoại, quản lý thị trường tài chính và dịch vụ tài chính… cũng đạt những kết quả khả quan. Theo đó, trong tháng 11, Bộ Tài chính tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả thị trường, phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương triển khai các giải pháp bình ổn giá cả thị trường phù hợp để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội gắn với yêu cầu đặt ra về phòng, chống dịch. Với các giải pháp đã thực hiện, trong 11 tháng đầu năm, giá cả thị trường cơ bản được giữ ổn định, không có biến động bất thường, góp phần kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra năm 2021. Về thị trường chứng khoán, tính đến ngày 30/11/2021, chỉ số VNIndex đạt 1.478,44 điểm, tăng 2,4% so với cuối tháng trước và tăng 33,9% so với cuối năm 2020. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 7.690 nghìn tỷ đồng, tăng 45,3% so với cuối năm 2020, tương đương 122,2% GDP. Về công tác quản lý nợ công, trả nợ của Chính phủ trong tháng 11 khoảng 6.969 tỷ đồng, trong đó trả nợ trong nước khoảng 1.719 tỷ đồng, trả nợ nước ngoài khoảng 5.250 tỷ đồng. Lũy kế 11 tháng, tổng nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ khoảng 309.709 tỷ đồng, đạt 84,6% kế hoạch căn cứ Quyết định 1869/QĐ-TTg, trong đó nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 288.021 tỷ đồng (85,1% kế hoạch); nghĩa vụ trả nợ cho vay lại khoảng 21.689 tỷ đồng (78,8% kế hoạch)… Trong tháng cuối cùng của năm, Lãnh đạo Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị chức năng thuộc Bộ tăng cường, chủ động bám sát Chương trình công tác chung của Bộ cũng như của từng đơn vị, quyết liệt triển khai để hoàn thành các nhiệm vụ được giao trong năm 2021. Các nhiệm vụ trọng tâm cần quyết liệt triển khai bao gồm: Tập trung chỉ đạo hoàn thành các đề án, các văn bản quy định pháp luật, nhất là các đề án, các văn bản đã đăng ký trong chương trình công tác với Chính phủ, không để nợ đọng văn bản. Phối hợp với các bộ, ngành, địa phương việc phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc phục hồi sản xuất kinh doanh trong đó có các biện pháp giãn, hoãn, miễn giảm thuế. Tập trung đôn đốc thu, kiểm soát chi giải ngân vốn đầu tư công để hoàn thành tốt dự toán NSNN năm 2021 được giao, phấn đấu vượt thu so với dự toán, huy động vốn theo yêu cầu thu/chi NSNN, đảm bảo bội cho ngân sách trong phạm. Bám sát diễn biến tình hình giá cả trên thị trường, nhất là công tác quản lý giá trong dịp cuối năm và Tết nguyên đán để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, giá cả. Quản lý giám sát chặt chẽ thị trường chứng khoán, nhất là phát hành chứng khoán ra công chúng, niêm yết, giao dịch chứng khoán và kiểm tra tình hình phát hành trái phiếu riêng lẻ, tham mưu biện pháp quản lý chặt chẽ… La Giang

Ứng dụng CNTT phục vụ cải cách, tạo thuận lợi thương mại của ngành Hải quan

TĐKT - Trong suốt thời gian qua, Tổng cục Hải quan luôn đi đầu trong việc phát triển, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), góp phần quan trọng vào công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế. CNTT ứng dụng toàn diện trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ Đến nay, CNTT đã được ứng dụng toàn diện trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ của cơ quan Hải quan, góp phần đơn giản hóa quy trình, thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan cho doanh nghiệp; 100% các cục hải quan và chi cục hải quan đã thực hiện thủ tục hải quan điện tử; thu nộp ngân sách có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện, gần 90% thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan được cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4. Trong những tháng đầu năm 2021, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Tổng cục Hải quan đã tích cực triển khai và có những cải cách mạnh mẽ trong ứng dụng CNTT, tiếp tục tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất nhập khẩu cũng như tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đặt ra những thách thức đối với một số ngành, lĩnh vực cụ thể như: Yêu cầu về đổi mới công nghệ trong lĩnh vực công nghệ thông tin; đẩy mạnh khoa học phân tích và quản lý và xử lý dữ liệu lớn tạo ra tri thức mới, hỗ trợ việc đưa ra quyết định và tạo lợi thế cạnh tranh. Yêu cầu về đổi mới mô hình quản lý, sản xuất, tối ưu hóa mô hình kinh doanh, thiết lập chuỗi cung ứng và hậu cần thông minh trong mạng lưới chuỗi giá trị toàn cầu và mô hình thuế quan mới. Yêu cầu về hệ thống quản lý sở hữu trí tuệ mới, tốt hơn trong thời đại số. Yêu cầu cao hơn về bảo đảm an toàn, an ninh thông tin mạng. Do đó, việc xây dựng Kiến trúc tổng thể hướng tới Hải quan số là một trong những yêu cầu cần thiết và bức thiết để có được định hướng đúng đắn, xuyên suốt trong quá trình hiện đại hóa của Tổng cục Hải quan.   Hoạt động nghiệp vụ hải quan tại nhà ga T2, sân bay quốc tế Nội Bài. Xây dựng Kiến trúc tổng thể hướng tới Hải quan số nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan hải quan và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; hướng tới Hải quan số dựa trên dữ liệu lớn và dữ liệu mở với mục tiêu lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; tạo nền tảng cho cơ quan hải quan cũng như ngành Tài chính tiếp cận, nắm vai trò chủ động, kiến tạo và đi đầu trong việc chuyển đổi sang nền Tài chính số hiện đại tại Việt Nam. Kiến trúc này cho phép Tổng cục Hải quan dùng lại các nền tảng của Bộ Tài chính khi sẵn sàng. Kiến trúc tổng thể hướng tới Hải quan số thể hiện rõ quan điểm chú trọng ứng dụng các công nghệ tiên tiến của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên cơ sở phân tích chiến lược phát triển cơ quan Hải quan, định hướng của Bộ Tài chính, của Chính phủ hướng tới phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, mô hình liên thông nghiệp vụ, thông tin và hiện trạng công nghệ thông tin (CNTT) cơ quan Hải quan. Kiến trúc tổng thể hướng tới Hải quan số là cơ sở để xây dựng hệ thống CNTT của cơ quan Hải quan trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới nhất về công nghệ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, hướng tới Hải quan số và đáp ứng yêu cầu quản lý doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối; có khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, doanh nghiệp thông qua Cơ chế một cửa quốc gia và sẵn sàng trao đổi dữ liệu hải quan với các nước trong khu vực và trên thế giới. Việc xây dựng Kế hoạch ứng dụng CNTT của ngành Hải quan giai đoạn 2021 – 2025 sẽ nâng cao mức độ tự động hóa, góp phần thúc đẩy cải cách hiện đại hóa hải quan và tạo thuận lợi thương mại trong giai đoạn 2021 – 2025. Thực hiện Hải quan số Trong thời gian vừa qua, Chính phủ và Bộ Tài chính Việt Nam đặc biệt quan tâm đến việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ của Cách mạng Công nghiệp 4.0, coi đây là động lực rất quan trọng trong xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. Theo đó, Chính phủ đã ban hành rất nhiều Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch hành động, Chỉ thị nhằm thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ của Cách mạng Công nghiệp 4.0 trong quản lý nhà nước như: Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 15 tháng 4 năm 2015 của Chính phủ về việc ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 17/NQ-CP ngày 07/3/2019 của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển chính phủ điện tử giai đoạn 2019 - 2020, định hướng đến năm 2025; Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 nhấn mạnh yêu cầu các bộ, ngành nâng cao năng lực tiếp cận và ứng dụng công nghệ của Cách mạng Công nghiệp 4.0; Quyết định số 942/QĐ-TTg ngày 15 tháng 6 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Quyết định số 2289/QĐ-TTg ngày 31/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chiến lược quốc gia về Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030;... Trong khi đó, hệ thống CNTT hiện nay của Tổng cục Hải quan đã được phát triển từ nhiều năm trước không đáp ứng yêu cầu về triển khai Chính phủ điện tử, Chính phủ số, chuyển đổi số và ứng dụng thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0 theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính Việt Nam. Vì vậy, việc triển khai hệ thống CNTT mới là thật sự cần thiết để thực hiện Hải quan số. Kết quả từ ứng dụng CNTT phục vụ cải cách, tạo thuận lợi thương mại của ngành Hải quan Trên cơ sở đó, ngày 26/01/2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 97/QĐ-BTC phê duyệt chủ trương thuê dịch vụ CNTT thực hiện Hải quan số làm cơ sở để Tổng cục Hải quan thực hiện thủ tục thuê dịch vụ CNTT thực hiện Hải quan số. Mục tiêu thuê dịch vụ hệ thống CNTT trong lĩnh vực hải quan là thuê dịch vụ đồng bộ phần mềm, phần cứng đáp ứng yêu cầu thực hiện nghiệp vụ hải quan hướng tới Hải quan số và đáp ứng các yêu cầu về an toàn thông tin hệ thống. Hệ thống CNTT mới phải ứng dụng những thành tựu mới về công nghệ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan thông minh; quản lý toàn diện doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh từ khâu đầu đến khâu cuối; sẵn sàng kết nối, trao đổi, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, doanh nghiệp và các bên liên quan phục vụ quản lý nhà nước về hải quan. Việc triển khai thành công thuê dịch vụ CNTT thực hiện Hải quan số là một trong những động lực quan trọng đối với xây dựng mô hình quản lý hải quan thông minh. Nhận thức việc triển khai Quyết định số 97/QĐ-BTC nêu trên có ý nghĩa rất quan trọng và có tính quyết định đối việc hiện thực hóa mục tiêu mô hình hải quan thông minh, trong thời gian vừa qua, Ban Chỉ đạo triển khai thuê dịch vụ CNTT thực hiện Hải quan số đã tập trung cao độ trí tuệ, nguồn nhân lực, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt Tổ Triển khai, Tổ Tham mưu giúp việc và các đơn vị có liên quan tập trung triển khai Quyết định số 97/QĐ-BTC với tinh thần khẩn trương, quyết liệt nhưng đảm bảo khoa học, chắc chắn và tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật. Đến nay, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch thuê dịch vụ CNTT thực hiện Hải quan số theo Quyết định số 2439/QĐ-TCHQ ngày 22/9/2021. Hiện nay, Tổng cục Hải quan đang tập trung thực hiện thủ tục tiếp theo thuê dịch vụ CNTT như thủ tục đấu thầu, ký hợp đồng. Đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến Tổng cục Hải quan đã cập nhật, sửa đổi, bổ sung và cung cấp mới dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho 22 thủ tục hành chính. Đến hết tháng 11/2021, ngành Hải quan đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4 cho 215/237 thủ tục hành chính, chiếm 91% tổng số thủ tục hành chính do cơ quan Hải quan thực hiện. Trong đó, có 209 thủ tục đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 4 (đạt tỷ lệ 88%). Theo kế hoạch năm 2021 ngành Hải quan sẽ tiếp tục tích hợp 26 dịch vụ công trực tuyến lên Cổng dịch vụ công quốc gia. Đến nay, Tổng cục Hải quan đã cập nhật 26/26 dịch vụ công trực tuyến trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính, đang phối hợp với Cục Kiểm soát Thủ tục hành chính - Văn phòng Chính phủ và Cục Tin học và Thống kê Tài chính - Bộ Tài chính thực hiện tích hợp kỹ thuật và kiểm thử. Dự kiến trong quý IV sẽ hoàn tất tích hợp tất cả 26 dịch vụ công trực tuyến này lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Như vậy, dự kiến đến hết năm 2021, tổng số dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực hải quan được tích hợp lên Cổng dịch vụ công quốc gia là 98. Song song với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong toàn ngành, Tổng cục Hải quan với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã nỗ lực thực hiện hiệu quả nhiệm vụ được Chính phủ giao, có nhiều kết quả đáng ghi nhận. Đến ngày 30/11/2021, Cơ chế một cửa quốc gia đã có 235 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành kết nối, với trên 4,5 triệu bộ hồ sơ của hơn 51 nghìn doanh nghiệp. Sau khoảng 6 năm đi vào vận hành chính thức (từ 2014 - 2021), đến tháng 10/2021, số Bộ, ngành kết nối Cơ chế một cửa quốc gia đã tăng gấp 4 lần. Việt Nam đã kết nối chính thức Cơ chế một cửa ASEAN để trao đổi thông tin chứng nhận xuất xứ mẫu D điện tử với tất cả 9 nước thành viên ASEAN. Đến ngày 30/11/2021, tổng số C/O Việt Nam nhận từ các nước ASEAN là: 453.098 C/O, tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là: 1.121.562 C/O. Sau hơn 2 năm kết nối chính thức (từ 01/2018 - 10/2021), đến tháng 10/2021. Ngoài ra, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) cũng đang nỗ lực phối hợp với Ban thư ký ASEAN và các nước ASEAN để triển khai kết nối trao đổi tờ khai Hải quan ASEAN theo đúng kế hoạch, lộ trình chung của ASEAN, dự kiến Việt Nam sẽ hoàn thành giai đoạn kết nối thử nghiệm và kết nối chính thức trong năm 2021. Tiếp sau đó sẽ chuẩn bị các yêu cầu liên quan để kết nối thử nghiệm trao đổi chứng nhận kiểm dịch thực vật trong năm 2022. Hồng Thiết    

Phát triển hải quan số: Giúp tăng cường hiệu quả quản lý và tạo thuận lợi thương mại

TĐKT - Trong những năm vừa qua, Tổng cục Hải quan luôn đi đầu trong việc phát triển, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), góp phần quan trọng vào công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế. Có thể nói, việc ứng dụng CNTT của Tổng cục Hải quan đã có bước tiến nhảy vọt và là cơ sở, động lực để Tổng cục Hải quan tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT, thực hiện chuyển đổi số. Tích cực, chủ động trong chuyển đổi số Chuyển đổi số là một quá trình tất yếu, nhằm chuyển đổi căn bản, toàn diện hoạt động quản lý nhà nước về hải quan trên môi trường số hiện đại, an ninh, an toàn. Chuyển đổi số giúp ngành Hải quan khắc phục được các tồn tại, hạn chế hiện nay trong quản lý nhà nước về hải quan, giúp xây dựng cơ quan hải quan số, hiện đại, đáp ứng yêu cầu quản lý hải quan trong bối cảnh mới. Tổng cục Hải quan luôn đi đầu trong việc phát triển, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin Nhận thức được điều đó, trong thời gian vừa qua, Tổng cục Hải quan đã tích cực, chủ động, nghiên cứu nhiều công nghệ của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để ứng dụng và triển khai chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về hải quan. Dự kiến, các công nghệ của Cách mạng công nghiệp như AI, Blockchain, Big Data, IoT,... sẽ được ứng dụng và triển khai trong hệ thống CNTT mới của ngành Hải quan. Đến nay, Tổng cục Hải quan đã hoàn thành mục tiêu 5E (E-Declaration; E-payment; E-C/O; E-Permit và E-Manifest) về ứng dụng CNTT trong quản lý nhà nước về hải quan, xây dựng được một hệ thống CNTT tập trung cấp Tổng cục phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan, hoạt động ổn định, thông suốt, bao phủ và hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu về quản lý hải quan… Trong đó, phải kể đến một số kết quả nổi bật như đẩy mạnh ứng dụng CNTT, tạo thuận lợi thương mại, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn Nhằm tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan đã đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong quá trình làm thủ tục hải quan nói riêng và hoạt động xuất nhập khẩu nói chung trong thực hiện thủ tục hải quan hoàn toàn bằng phương thức điện tử (E-Declaration). Cùng với sự phát triển nhanh của kinh tế đất nước, khối lượng công việc của Tổng cục Hải quan đã tăng lên một cách nhanh chóng, cụ thể: Kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) trung bình mỗi năm tăng 23%, số thuế XNK thu được trung bình mỗi năm tăng 9,2%; số lượng tờ khai XNK trung bình mỗi năm tăng 22% trong khi đó, số lượng cán bộ, công chức hải quan giảm theo Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị. Thực tế 5 năm qua, mỗi năm cán bộ, công chức Hải quan giảm từ 1,5 - 17,%. Nhờ ứng dụng CNTT và chuyển đổi số, việc làm thủ tục hải quan của doanh nghiệp được diễn ra thuận lợi, liên tục, nhanh chóng. Theo đó, CNTT đã trở thành công cụ quan trọng để Tổng cục Hải quan hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị đề ra.  Đến nay, 100% thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa, 100% Cục Hải quan, Chi cục hải quan thực hiện thủ tục hải quan điện tử với 99,65% doanh nghiệp tham gia. Theo đó, việc khai báo, tiếp nhận, xử lý thông tin và ra quyết định thông quan được thực hiện với mức độ tự động hóa rất cao; thời gian xử lý bộ hồ sơ hải quan chỉ từ 1 - 3 giây. Từ năm 2012, cơ quan hải quan đã kết nối với các hệ thống CNTTcủa các ngân hàng thương mại và Kho bạc Nhà nước để thực hiện thanh toán điện tử (E-payment). Nhằm tiếp tục tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, từ năm 2017, Tổng cục Hải quan đã tập trung nguồn lực triển khai Đề án nộp thuế điện tử và thông quan 24/7. Theo đó, doanh nghiệp có thể nộp tiền thuế vào mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện, kết nối internet; đảm bảo thông tin nộp tiền được thanh khoản thuế kịp thời, chính xác; giảm thời gian nộp thuế, đồng thời thông quan hàng hóa ngay sau khi nộp thuế, qua đó rút ngắn thời gian hoàn thành thủ tục hải quan.  Nhằm đẩy mạnh cải cách hành chính và tạo thuận lợi thương mại theo chủ trương của Chính phủ, từ năm 2017, Tổng cục Hải quan đã triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động (VASSCM) thông qua việc kết nối, trao đổi thông tin với doanh nghiệp kinh doanh cảng, sân bay, kho bãi, địa điểm chịu sự giám sát hải quan. Việc triển khai hệ thống VASSCM góp phần làm cho hồ sơ, thủ tục để đưa hàng ra khỏi kho bãi cảng đơn giản; giảm tiếp xúc giữa hải quan và doanh nghiệp; giảm thời gian đi lại làm thủ tục của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, khắc phục được tình trạng ùn tắc tại cổng cảng/kho bãi; tạo ra sự thuận lợi, minh bạch trong quản lý điều hành công việc của doanh nghiệp. Đến nay, việc thực hiện giám sát hải quan tự động được thực hiện tại hầu hết các Cục Hải quan tỉnh, thành phố. Tổng cục Hải quan hiện đã cung cấp 215/237 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4, chiếm gần 91% tổng số thủ tục hành chính do Tổng cục Hải quan thực hiện, trong đó có 209 thủ tục hành chính đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 4 (đạt tỷ lệ 88%), cho phép người dân, doanh nghiệp nộp hồ sơ và nhận kết quả trực tuyến thông qua mạng Internet. Từ ngày 15/3/2017, Cổng thông tin tờ khai hải quan chính thức được vận hành, cung cấp thông tin tờ khai hải quan điện tử cho các bộ, ngành có liên quan để thực hiện các thủ tục về thuế, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, thủ tục thanh toán qua ngân hàng và các thủ tục hành chính khác; chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa lưu thông trên thị trường, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục hải quan cũng như các thủ tục hành chính khác. Từ ngày 1/7/2021, việc khai và chia sẻ dữ liệu nguồn gốc phương tiện giao thông nhập khẩu hoàn toàn thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính tại Công văn số 14650/BTC-TCHQ ngày 30/11/2020 và không thực hiện thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc đối với phương tiện giao thông đường bộ nhập khẩu. Đây là kết quả của cơ quan Hải quan trong nỗ lực phối hợp với các bộ, ngành nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Việc bãi bỏ thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc, là một giải pháp đột phá về cải cách thủ tục hành chính, không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân, doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục nhập khẩu và đăng ký phương tiện mà còn tiết kiệm hàng chục ngàn giờ công mỗi năm cho ngành hải quan.  Ứng dụng CNTT toàn diện, tăng cường hiệu quả quản lý của cơ quan hải quan Cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong cải cách thủ tục hành chính, phục vụ người dân, doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan cũng đã tập trung triển khai các hoạt động để từng bước ứng dụng CNTT một cách toàn diện vào tất cả các mặt công tác nghiệp vụ của ngành. Đơn cử, trong giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan đã xây dựng và triển khai trong toàn ngành các hệ thống CNTT phục vụ cho công tác quản lý theo từng chế độ, loại hình nghiệp vụ như: Quản lý gia công, sản xuất xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chế xuất, theo dõi và quản lý cửa hàng miễn thuế, kho ngoại quan, chế độ riêng… Các hệ thống này đã tạo ra một môi trường điện tử cho phép doanh nghiệp khai báo các thông tin về đối tượng hàng hóa chịu sự quản lý, giúp cơ quan hải quan tiếp nhận, xử lý, theo dõi tình hình thực hiện thủ tục hải quan của doanh nghiệp, quản lý các số liệu một cách đầy đủ, kịp thời; cho phép thực hiện các yêu cầu thanh khoản của doanh nghiệp. Nhờ áp dụng các hệ thống này, thời gian xử lý các công tác nghiệp vụ của cán bộ, công chức hải quan tại cơ sở đã giảm đáng kể.   Hàng năm, tổng số tiền thuế thu qua hoạt động xuất nhập khẩu chiếm tỷ trọng khoảng 30% tổng số thu ngân sách. Với việc triển khai hệ thống Kế toán thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đã đem đến những hiệu quả rõ rệt cụ thể là tăng mức độ chính xác trong công tác quản lý theo dõi nợ thuế; giảm khối lượng công việc (liên quan đến công tác kế toán; giảm chi phí hành chính cho cơ quan hải quan; tăng tính chính xác, kịp thời trong việc cưỡng chế, giải tỏa cưỡng chế đối với các lô hàng nộp thuế quá thời hạn quy định. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin toàn diện Tổng cục Hải quan đã xây dựng và triển khai Hệ thống Quản lý thông tin giá tính thuế trên phạm vi toàn quốc, đây là công cụ đắc lực giúp ngành Hải quan quản lý, theo dõi các thông tin về giá của hàng hóa xuất nhập khẩu, qua đó đề ra được các biện pháp đấu tranh chống gian lận thương mại qua giá. Việc triển khai hệ thống Quản lý rủi ro đã mở ra một giai đoạn mới trong quá trình phát triển ứng dụng CNTT, đó là giai đoạn thực hiện các chuẩn mực của Tổ chức Hải quan Thế giới trong thông quan hàng hóa. Cho đến nay hệ thống quản lý rủi ro hàng ngày, hàng giờ đang cung cấp thông tin phục vụ quá trình thông quan tự động cũng như giúp ngành Hải quan tập trung nguồn lực để xử lý hồ sơ có nghi vấn. Việc ứng dụng CNTT trong công tác quản lý rủi ro đã góp phần tạo thuận lợi thương mại đồng thời nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hải quan. Tổng cục Hải quan đã triển khai các hệ thống CNTT phục vụ cho công tác kiểm tra sau thông quan và điều tra, chống buôn lậu, xử lý vi phạm. Các hệ thống trên đều đã được triển khai thống nhất trong toàn ngành và mang lại hiệu quả tích cực trong công tác quản lý nhà nước về hải quan. Bên cạnh đó, song song với đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong toàn ngành, Tổng cục Hải quan với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại, Tổng cục Hải quan đã nỗ lực thực hiện triển khai cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN. Đến ngày 30/11/2021, Cơ chế một cửa quốc gia đã có 235 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành kết nối, với trên 4,5 triệu bộ hồ sơ của hơn 51 nghìn doanh nghiệp. Việt Nam đã trao đổi thông tin chứng nhận xuất xứ mẫu D điện tử với tất cả 9 nước thành viên ASEAN. Đến ngày 30/11/2021, tổng số C/O Việt Nam nhận từ các nước ASEAN là: 453.098 C/O, tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là: 1.121.562 C/O. Có thể nói, việc ứng dụng CNTT, phát triển hải quan số là nhân tố quan trọng, giúp cơ quan hải quan tăng cường hiệu quả quản lý, thúc đẩy tạo thuận lợi thương mại, đồng thời là cơ sở để xây dựng hệ thống CNTT phù hợp với chuẩn mực quốc tế, hướng tới hải quan số.   Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT, thực hiện chuyển đổi số nhằm hiện thực hóa mục tiêu hải quan số. Trong đó, Tổng cục sẽ tập trung triển khai thành công tái thiết kế tổng thể hệ thống CNTT ngành Hải quan; xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu tập trung đáp ứng chỉ đạo điều hành xử lý nghiệp vụ phục vụ triển khai hải quan thông minh hiệu quả; hoàn thiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN; đẩy mạnh việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ Cách mạng công nghiệp 4.0 trong quản lý nhà nước về hải quan; tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp và các bên liên quan... Đồng thời phát triển hệ thống quản lý nội ngành hiệu quả thông qua việc điện tử hóa tối đa các quy trình thủ tục, xây dựng môi trường làm việc hải quan điện tử, phi giấy tờ theo định hướng Chính phủ điện tử. Hồng Thiết