Nhằm thống nhất quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng trong phạm vi toàn quốc, ngày 25/8/2004, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương được thành lập trên cơ sở Viện Thi đua, khen thưởng Nhà nước, là cơ quan thuộc Chính phủ và là cơ quan Thường trực Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương. Trưởng Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương là đồng chí Trịnh Trọng Quyền, Ủy viên Trung ương Đảng.
Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương có nhiệm vụ quản lý Nhà nước và tổ chức các hoạt động thi đua, khen thưởng theo quy định của pháp luật, quản lý Nhà nước các dịch vụ công thuộc lĩnh vực, phạm vi quản lý của Ban theo quy định của pháp luật... Cơ cấu tổ chức của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương giai đoạn này gồm 8 vụ, đơn vị trực thuộc.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VII
Sau đó, năm 2008 thực hiện chủ trương Bộ đa ngành, đa lĩnh vực, Chính phủ chuyển Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương vào đầu mối Bộ Nội vụ, giúp Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Chính phủ quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng và là cơ quan Thường trực giúp Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương ban hành chủ trương, chính sách về tổ chức, biện pháp, tổng kết, kiểm tra, giám sát các phong trào thi đua và thẩm định, đề xuất các hình thức phong tặng, khen thưởng trên phạm vi toàn quốc. Trưởng Ban là đồng chí Trần Thị Hà, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Thứ trưởng Bộ Nội vụ.
Về cơ cấu tổ chức, Ban có 9 đơn vị trực thuộc: Vụ Nghiên cứu - Tổng hợp, Vụ Thi đua - Khen thưởng các Bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, Vụ Thi đua - Khen thưởng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Pháp chế - Thanh tra, Văn phòng (có đại diện của Văn phòng Ban tại thành phố Hồ Chí Minh), Tạp chí Thi đua Khen thưởng, Trung tâm Tin học, Trung tâm Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thi đua, khen thưởng.
Với vai trò là cơ quan Thường trực của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Ban đã tham mưu, tổ chức lại, phân công thành viên Hội đồng theo dõi, chỉ đạo các cụm, khối thi đua; đồng thời đôn đốc các cụm, khối thi đua, các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sơ kết, tổng kết công tác thi đua, khen thưởng hàng năm và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm tới; chấm điểm, tổng hợp và trình Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua cho các đơn vị dẫn đầu cụm, khối thi đua hàng năm.
Ban đã tham mưu xây dựng các kế hoạch của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương về tổ chức Đại hội Thi đua và Hội nghị điển hình tiên tiến các cấp tiến tới Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 7/4/2014 của Bộ Chính trị về Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Tham mưu cho các đồng chí thành viên Hội đồng tiến hành kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác thi đua, khen thưởng hàng năm.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang tặng hoa chúc mừng các điển hình tiên tiến tại Lễ tuyên dương điển hình tiên tiến toàn quốc năm 2017
Với những nỗ lực, đóng góp của cán bộ, công chức, viên chức Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, hệ thống các văn bản thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng đã có nhiều đổi mới và ngày càng hoàn thiện. Các Đề án Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng của Bộ Chính trị, Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2013, Chỉ thị số 34 – CT/TW của Bộ Chính trị về Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng... và hàng chục nghị định, thông tư, hướng dẫn khác liên quan tới công tác thi đua, khen thưởng được hoàn thiện và đi vào cuộc sống đã đánh dấu bước phát triển mới và những thành quả đáng tự hào của cán bộ, công chức, viên chức ngành Thi đua - Khen thưởng trong cả nước nói chung và Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương nói riêng.
Đặc biệt, từ năm 2011 đến nay, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã tham mưu, hướng dẫn, đôn đốc các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và các tỉnh, thành phố đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước do Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương phát động, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Trong đó, tiêu biểu là các phong trào: “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”; "Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển”;’ đẩy mạnh việc Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh…
Ban đã tập trung nâng cao chất lượng công tác thẩm định hồ sơ, trình Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước khen thưởng kịp thời thành tích thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, xã hội; khen thưởng thành tích đột xuất; khen thưởng quá trình công tác; khen thưởng theo niên hạn và khen thưởng đối ngoại. Tham mưu với Thủ tướng Chính phủ khen thưởng chặt chẽ, chính xác, công khai, kịp thời; tăng tỷ lệ khen thưởng đối với công nhân, nông dân, người trực tiếp lao động.
Công tác thông tin, tuyên truyền, giới thiệu gương người tốt, việc tốt, giới thiệu các điển hình tiên tiến ngày càng được đẩy mạnh. Công tác thanh tra, trả lời đơn thư công dân; phòng, chống tham nhũng được thực hiện thường xuyên, có nền nếp. Công tác văn thư, lưu trữ, tổng hợp liên tục được cải tiến, nâng cao hiệu quả. Cùng với đó, Ban thường xuyên quan tâm tới việc nâng cao trình độ lý luận, chuyên môn, nghiệp vụ của công chức, viên chức, đào tạo những chuyên gia, công chức giỏi trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Công tác tin học và ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng những năm qua đã có những bước tiến mới, đánh dấu bằng việc triển khai Dự án “Hệ thống quản lý tài liệu điện tử ngành Thi đua - Khen thưởng giai đoạn 2012 - 2015”, dự án “Thí điểm triển khai dịch vụ hành chính công trực tuyến và an toàn an ninh thông tin”, xây dựng hệ thống quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử...
Hoạt động hợp tác quốc tế về thi đua, khen thưởng được đẩy mạnh. Ban đã tổ chức nhiều đoàn đi nghiên cứu, khảo sát, học tập kinh nghiệm về thi đua, khen thưởng tại các nước trên thế giới như: Ấn Độ, Trung Quốc, Pháp, Nga, Úc, Lào, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Singapore... Những đợt nghiên cứu, khảo sát ở các nước đã giúp cho đội ngũ cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng trong nước nâng cao nhận thức, tầm nhìn và tư duy, tham mưu, hoạch định, đề xuất với Đảng, Nhà nước ở Trung ương và địa phương những chủ trương, chính sách về tổ chức phong trào thi đua và thực hiện khen thưởng phù hợp với thời kỳ hội nhập quốc tế của đất nước, đồng thời tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Trải qua 70 năm hình thành và phát triển, ngành thi đua, khen thưởng đã có những bước tiến vững chắc, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của dân tộc và đất nước. Thi đua, khen thưởng đã có tác dụng động viên, tạo động lực và nêu gương cho toàn xã hội, nhất là khen thưởng thường xuyên, đột xuất được kịp thời, gắn với tổng kết phong trào, nhân rộng điển hình tiên tiến, đã động viên khuyến khích mọi người tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ mới và khó.
Nối tiếp truyền thống vẻ vang 70 năm, các công chức, viên chức và người lao động tại các vụ, đơn vị của Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương thường xuyên phấn đấu nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Không ngừng đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước thiết thực và hiệu quả, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước trong tình hình mới.
Phương Thanh