BTĐKT - Từ vùng đất chè La Bằng (xã La Bằng, tỉnh Thái Nguyên), nghệ nhân Nguyễn Thị Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã chè La Bằng, đã dành trọn tâm huyết để đưa cây chè truyền thống bước sang thời kỳ mới: Sản xuất an toàn, gắn với công nghệ, du lịch và văn hóa. Câu chuyện của chị là minh chứng sinh động cho tinh thần đổi mới, sáng tạo của người nông dân trong xây dựng nông thôn mới.
Đổi mới tư duy – làm kinh tế từ cây chè truyền thống
Sinh ra và lớn lên ở La Bằng - vùng chè nổi tiếng của tỉnh Thái Nguyên, chị Nguyễn Thị Hải sớm thấm thía nỗi vất vả của người trồng chè. Chị hiểu rằng, để cây chè thực sự mang lại cuộc sống no ấm cho người dân, phải thay đổi cách làm, hướng tới sản xuất an toàn và bền vững.
Năm 2006, chị vận động bà con thành lập Hợp tác xã (HTX) chè La Bằng với mong muốn tạo nên chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ - phát triển thương hiệu. Từ vài thành viên ban đầu, HTX nay có 15 thành viên, liên kết với hơn 200 hộ dân, quản lý 37 ha chè an toàn, trong đó 20 ha đạt chuẩn VietGAP và 17 ha đạt chứng nhận hữu cơ.
Dưới sự điều hành của chị Hải, HTX đã đầu tư nhà xưởng chế biến 1.000 m², trang bị dây chuyền hiện đại, áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000:2018 trong quản lý chất lượng. Chị cũng tiên phong đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, TikTok Shop, kết hợp quảng bá qua mạng xã hội, website, livestream giới thiệu sản phẩm.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Hải (thứ tư từ trái sang) vinh dự nhận giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2025
Không chỉ dừng lại ở sản xuất truyền thống, chị Hải còn mạnh dạn nghiên cứu, phát triển nhiều sản phẩm mới từ chè như matcha, hồng trà, kẹo trà xanh, bột ngâm chân trà xanh… Đến nay, HTX có 1 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, nhiều sản phẩm được công nhận công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia và khu vực. Doanh thu năm 2024 đạt 3,8 tỷ đồng, dự kiến năm 2025 khoảng 4,5 tỷ đồng - minh chứng rõ ràng cho hướng đi đúng đắn của một mô hình kinh tế tập thể kiểu mới.
“Người nông dân hôm nay không chỉ sản xuất mà phải biết làm kinh tế, phải biết kể câu chuyện về sản phẩm của mình. Mỗi búp chè là kết tinh của đất, trời và công sức người dân La Bằng - đó là giá trị mà chúng tôi muốn mang đến cho khách hàng”, chị Nguyễn Thị Hải chia sẻ.
Gắn sản xuất với du lịch cộng đồng - hướng đi của nông thôn mới
Không chỉ là người làm chè giỏi, nghệ nhân Nguyễn Thị Hải còn là người tiên phong đưa du lịch trải nghiệm vào vùng chè. Chị cùng các thành viên HTX xây dựng mô hình “du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà La Bằng”, tạo không gian để du khách khám phá quy trình làm chè, thưởng trà và trải nghiệm văn hóa địa phương.
Mỗi tháng, HTX đón 200 - 500 lượt khách tham quan, trong đó có nhiều đoàn sinh viên, nghiên cứu sinh trong và ngoài nước. Du khách được trải nghiệm hái chè, sao chè, pha trà, thưởng thức ẩm thực dân tộc như cơm lam, xôi ngũ sắc, cá tầm, rau rừng; nghe hát then, đàn tính của đồng bào Tày, Nùng; tham quan suối Kẹm và những điểm sinh thái quanh vùng.
Nâng tầm giá trị ngành chè La Bằng nhờ kết hợp sản xuất và du lịch
Chị Hải tâm niệm: “Mỗi sản phẩm chè là kết tinh của bàn tay, khối óc và tình yêu quê hương. Tôi muốn khi ai đó cầm tách trà La Bằng trên tay, họ không chỉ thưởng thức hương vị mà còn cảm nhận được cả câu chuyện văn hóa đằng sau nó”.
Nhờ mô hình này, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, nhiều hộ tham gia làm du lịch, bán sản phẩm đặc sản, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.
Với nghệ nhân Nguyễn Thị Hải, xây dựng nông thôn mới không chỉ là xây dựng những con đường bê tông hay những ngôi nhà khang trang, mà là hành trình xây dựng con người mới - người nông dân hiện đại, biết ứng dụng khoa học, làm chủ thị trường và tự hào về sản phẩm quê mình.
Hai thập niên gắn bó với cây chè, nghệ nhân Nguyễn Thị Hải đã khẳng định vai trò của kinh tế tập thể trong phát triển nông thôn. Hình ảnh người phụ nữ nhỏ nhắn, kiên trì, sáng tạo nơi vùng chè La Bằng hôm nay đã trở thành biểu tượng đẹp của phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, góp phần làm nên một La Bằng trù phú, xanh và đầy sức sống.
Nguyệt Hà
