BTĐKT - Mong muốn góp sức vào hành trình xây dựng nông thôn mới tại quê hương, kỹ sư tin học trẻ người Tày Nguyễn Quốc Hoàng (xã Yên Trạch, Thái Nguyên) đã lựa chọn con đường trở về. Từ nghề thuốc nam truyền thống của gia đình, anh đầu tư trồng mướp đắng rừng theo hướng hàng hóa, tạo ra nguồn nông sản sạch, an toàn. Không chỉ nâng cao thu nhập, mô hình của Hoàng còn mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, với mức doanh thu tiền tỉ mỗi năm.

Sinh ra và lớn lên ở miền quê Yên Trạch, Hoàng sớm nuôi dưỡng ước mơ học tập để đổi thay cuộc đời. Năm 2014, sau nhiều năm miệt mài đèn sách, Hoàng tốt nghiệp ngành Kỹ thuật máy tính tại Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp (Đại học Thái Nguyên). Tấm bằng cử nhân trong tay mở ra cho anh nhiều cơ hội, đưa anh đến với những môi trường làm việc khác nhau ở cả trong và ngoài tỉnh. Thế nhưng, càng trải nghiệm, Hoàng lại càng nhận ra điều mình khao khát không chỉ là một công việc ổn định nơi phố thị, mà là làm được điều gì đó có ích cho chính mảnh đất quê hương, nơi đã nuôi dưỡng tuổi thơ anh.

Anh Nguyễn Quốc Hoàng và sản phẩm trà mướp đắng rừng đạt OCOP 3 sao

Đến năm 2020, sau nhiều năm đi xa tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và vốn sống, anh đưa ra một quyết định táo bạo: Trở về quê để khởi nghiệp. Đó không chỉ là sự lựa chọn nghề nghiệp, mà còn là một bước ngoặt lớn, thể hiện niềm tin của một người trẻ vào tiềm năng của vùng đất và khát vọng dấn thân để làm giàu ngay tại quê hương.

Quyết định ấy từng khiến không ít người lo lắng, bởi chuyển hướng từ một kỹ sư công nghệ sang làm nông nghiệp là một bước ngoặt đầy rủi ro. Thế nhưng với niềm đam mê nông nghiệp và tình yêu dành cho những cây thuốc nam truyền thống của gia đình, anh có niềm tin con đường trở về sẽ giúp mình tạo ra giá trị cho bản thân và cho cả cộng đồng.

Khởi đầu từ con số 0 vào năm 2018, anh tham gia Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Tiên Phong tại quê nhà, chuyên trồng dược liệu như cà gai leo. Khi ấy, HTX chỉ vỏn vẹn 7 thành viên, thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, liên tiếp thất bại trong những vụ đầu tiên khiến nhiều người chán nản, định bỏ cuộc. Nhưng Hoàng không lùi bước. Với suy nghĩ “ngã ở đâu đứng dậy ở đó”, anh nhận trọng trách tiếp quản, trở thành Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX, vừa điều hành vừa dốc sức học hỏi. Năm 2022, sau khi hoàn thành lớp Trung cấp Y học cổ truyền, anh có thêm nền tảng để phát triển sản phẩm thảo dược an toàn, chất lượng.

Từ khảo sát thực tế, anh nhận ra mướp đắng rừng phù hợp với đất đai Yên Trạch và có giá trị kinh tế cao. Anh quyết định thử sức với 0,8 ha theo hướng hữu cơ. Vụ đầu tiên đã mang lại kết quả bất ngờ: Doanh thu hơn 500 triệu đồng, mở ra hướng đi mới cho HTX và cho chính người nông dân nơi miền núi.

Từ kết quả khả quan ban đầu, anh nhanh chóng nhìn thấy cơ hội mở rộng sản xuất. Năm 2024, diện tích mướp đắng rừng tại HTX đã tăng lên 3,3 ha. Song song với đó, anh chủ động đa dạng hóa cây trồng bằng việc đưa thêm khôi nhung, ba kích, cà gai leo, đu đủ… vào canh tác, tất cả đều theo hướng hữu cơ, an toàn với môi trường. Bước sang đầu năm 2025, HTX tiếp tục mở rộng thêm 4 ha mướp đắng rừng, đáp ứng nhu cầu thị trường đang ngày một lớn, khẳng định thương hiệu nông sản sạch của địa phương.

Anh Hoàng cùng HTX Tiên Phong còn chú trọng khâu chế biến để gia tăng giá trị nông sản. Anh mạnh dạn đầu tư nhà xưởng 280 m2 cùng hệ thống máy móc hiện đại như máy sấy, máy nghiền, máy nấu cao, máy đóng trà túi lọc… Nhờ đó, các loại dược liệu sau thu hoạch được chế biến sâu, tạo ra sản phẩm đa dạng, chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Từ những quả mướp đắng rừng trên đồng đất Yên Trạch, HTX Tiên Phong đã tạo ra nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe như trà nguyên quả sấy khô, trà thái lát hay trà túi lọc. HTX đã mở rộng sang hơn 15 sản phẩm dược liệu khác, tiêu biểu như cao dạ dày, cao xương khớp, cao mỡ máu, cao cà gai leo, cao khôi nhung, cao gan… Mỗi sản phẩm đều được quản lý bằng tem truy xuất nguồn gốc, có chứng nhận chất lượng và đảm bảo an toàn cho người dùng. Năm 2023, khoảng 4.000 sản phẩm đã được đưa ra thị trường và nhận nhiều phản hồi tích cực. Đến năm 2024, HTX hoàn thiện hồ sơ đạt chuẩn VietGAP và OCOP, từng bước khẳng định vị thế thương hiệu dược liệu sạch của địa phương.

Không chỉ tập trung vào sản xuất, anh còn gìn giữ nét đẹp truyền thống bằng việc dựng một ngôi nhà sàn đậm chất văn hóa Tày ngay trong khuôn viên HTX. Tại đây, du khách vừa được hòa mình vào không gian sinh hoạt đặc trưng của đồng bào, vừa có thể ra vườn thu hái dược liệu, tham gia chế biến trà, thưởng thức dịch vụ chăm sóc sức khỏe bằng y học cổ truyền. Mô hình này mang lại sự kết hợp độc đáo giữa văn hóa, nông nghiệp và du lịch trải nghiệm, tạo thêm giá trị mới cho sản phẩm thảo dược.

Điểm đặc biệt trong mô hình của anh Hoàng là sự gắn kết giữa trồng dược liệu và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Ngay tại HTX, một trung tâm trị liệu được xây dựng, chuyên hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp bằng phương pháp vật lý trị liệu kết hợp thuốc nam. Nhờ đó, nhiều người dân địa phương được thăm khám, điều trị hiệu quả ngay tại quê nhà, giảm gánh nặng chi phí và không phải di chuyển xa. Cách làm này không chỉ lan tỏa giá trị y học cổ truyền mà còn củng cố niềm tin của khách hàng đối với các sản phẩm dược liệu của HTX.

HTX Tiên Phong hiện quy tụ 15 thành viên chính thức và tạo việc làm thường xuyên cho gần 20 lao động, đa phần là bà con dân tộc thiểu số trong xã. Với mức thu nhập bình quân khoảng 6 triệu đồng/tháng, người lao động có thêm sự yên tâm gắn bó tại quê hương, thay vì phải rời đi tìm việc xa. Đây cũng là đóng góp thiết thực của HTX trong việc nâng cao đời sống và ổn định sinh kế ở vùng nông thôn.

Hiện nay, ngoài kênh bán hàng truyền thống, HTX còn chú trọng xây dựng đội ngũ bán hàng online, quảng bá sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Zalo… giúp đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.

Từ chàng kỹ sư tin học trở về quê hương lập nghiệp, Nguyễn Quốc Hoàng đã khẳng định hướng đi mới với mô hình HTX Tiên Phong. Trồng mướp đắng rừng kết hợp dược liệu, đầu tư chế biến sâu và gắn với văn hóa bản địa, anh không chỉ tạo ra sản phẩm chất lượng, thương hiệu uy tín mà còn mang lại việc làm ổn định cho bà con địa phương. Câu chuyện của Hoàng là minh chứng cho khát vọng làm giàu ngay trên quê hương bằng sự bền bỉ và sáng tạo.

Tùng Chi