TĐKT - Xuất phát là một huyện miền núi với mặt bằng phát triển dưới mức trung bình của tỉnh Lâm Đồng, qua 10 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, diện mạo nông thôn huyện Đạ Tẻh có nhiều đổi mới rõ rệt, khang trang, sạch đẹp, văn minh, nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng truyền thống của mỗi vùng miền. Ngày 12/1/2021, huyện Đạ Tẻh đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019.
Huyện Đạ Tẻh được thành lập theo Quyết định số 67-HĐBT ngày 6/6/1986 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), trên cơ sở chia tách ra từ huyện Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng. Sau Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, thực hiện chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về phân bổ dân cư, nhân dân các tỉnh Hà Tây (cũ), Nam Định, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế vào nơi đây xây dựng vùng kinh tế mới, cùng với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên tại chỗ hàn gắn vết thương chiến tranh; sau năm 1980, một bộ phận bà con dân tộc các tỉnh biên giới phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn vào đây lập nghiệp. Do đó, dân cư nơi đây có sắc thái văn hóa phong phú đa dạng, đậm đà bản sắc các dân tộc Việt Nam; đặc biệt có ý chí và quyết tâm cao trong học tập, lao động để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.
Qua 30 năm thành lập, với sự quyết tâm xây dựng và phát triển địa phương, năm 2016, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Đạ Tẻh đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì.
Đoàn viên, thanh niên huyện Đạ Tẻh đảm nhận nhiệm vụ thu gom, phân loại rác (Theo Ban Tuyên giáo huyện Đạ Tẻh)
Năm 2010, khi bắt tay vào triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới, toàn huyện chỉ có 5 xã thuộc diện xã nghèo và xã đặc biệt khó khăn; bình quân mỗi xã đạt 3,3 tiêu chí xã nông thôn mới, chủ yếu đạt chuẩn tiêu chí bưu điện và an ninh trật tự; hầu hết các tiêu chí về kết cấu hạ tầng và sản xuất không đạt chuẩn; địa bàn các xã trải dài, kết cấu hạ tầng nông thôn phát triển chậm, đầu tư nhỏ lẻ, chắp vá. Về giao thông đối ngoại, trên địa bàn huyện chỉ có 2 tuyến tỉnh lộ, không có quốc lộ...
Phát huy truyền thống địa phương hơn 30 năm tuổi, từng được phong tặng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Đạ Tẻh không ngừng nỗ lực thực hiện hiệu quả chương trình xây dựng NTM.
Trong 10 năm, tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2020 đạt khoảng trên 3.087,7 tỷ đồng. Từ nguồn vốn huy động được, huyện đã đầu tư tăng cường kết cấu hạ tầng thiết yếu theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa. Hệ thống đường giao thông toàn huyện dài 341,9 km, được nhựa hóa, bê tông hóa, cứng hóa đạt chuẩn 277,5 km, đạt 81,2%, tăng 34,6% so với năm 2010.
Cánh đồng lúa nếp quýt xã Đại Kho
Huyện cũng đã đầu tư và đưa vào sử dụng một số công trình thủy lợi quan trọng ở một số địa phương khó khăn về nguồn nước tưới và nước sinh hoạt như: Hồ thôn 10 xã Đạ Kho, hồ thôn 5 xã Quốc Oai, hồ Con Ó xã Mỹ Đức; hồ Hương Thanh – Hương Sơn xã Đạ Lây; hồ thủy lợi Đạ Lây; hoàn thành kiên cố hóa kênh ĐN12 xã Quảng Trị, kênh ĐN14 xã Triệu Hải; đã cơ bản hoàn thành kiên cố hóa kênh Chính 5,88 km, kênh Nam 4,99km; kiên cố hóa tuyến kênh dẫn nước từ kênh Nam đến cánh đồng thôn 1, 2 xã An Nhơn. Hệ thống thủy lợi trên địa bàn huyện có 8 hồ chứa nước thủy lợi với dung tích hữu ích 30,34 triệu m3 nước, 1 trạm bơm và 1 đập dâng; tổng chiều dài kênh 229,9 km (trong đó đã kiên cố 115,4 km, kênh đất 114,5km); đáp ứng nhiệm vụ tưới, tiêu cho 9.834 ha gieo trồng.
Ngành điện huyện Đạ Tẻh tiếp tục có sự đầu tư, mở rộng, nâng cấp hệ thống trụ, trạm biến áp và dây dẫn để đảm bảo cung cấp nguồn điện ổn định, sử dụng điện an toàn. Một số địa bàn vùng xa đã có điện hạ thế phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Những năm gần đây, từ sự hỗ trợ vật tư của Nhà nước, các xã đã thực hiện khá tốt phong trào xây dựng đường điện thắp sáng đường quê dọc các tuyến đường từ trung tâm xã đến các thôn với chiều dài 55,4 km; tại một số điểm giao thông đã được xây dựng các trụ đèn sử dụng năng lượng mặt trời để đảm bảo an toàn và văn minh ở nông thôn. Năm 2010, tỷ lệ hộ dùng điện đạt 83%; đến năm 2020, tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt 99,85%; 8/8 xã đạt chuẩn tiêu chí điện và duy trì kết quả đạt chuẩn đến nay. Hiện có 23/38 trường đạt chuẩn Quốc gia, đạt tỷ lệ 65,7%; có 8/8 xã đạt chuẩn cơ sở vật chất văn hóa, tăng 7 xã so với năm 2010.
Đặc biệt, trong 10 năm qua huyện Đạ Tẻh ưu tiên chuyển đổi sang trồng cây có hiệu quả kinh tế cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, tập trung vào nhóm cây trồng chủ lực là: Dâu tằm, lúa chất lượng cao, tre tầm vông, cao su, cây ăn quả, từ đó, kinh tế nông nghiệp ở nông thôn có chuyển biến khá nhanh. Trên địa bàn huyện đã hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung với quy mô khá, như: Vùng sản xuất trồng dâu nuôi tằm 1.500 ha trên địa bàn 8/8 xã, doanh thu bình quân đạt 220 triệu đồng/ha; cây ăn trái 1.200 ha (quýt, sầu riêng, bưởi da xanh) ở xã Đạ Lây, Mỹ Đức, Quốc Oai, Quảng Trị, một số mô hình đạt doanh thu từ 700 - 1.000 triệu đồng/ha; cao su diện tích 3.500 ha; sản xuất lúa chất lượng cao, quy mô 1.600 ha, doanh thu đạt từ 90 – 120 triệu đồng/ha, riêng sản xuất lúa VĐ 20, nếp quýt đã áp dụng quy trình VietGAP 400 ha, GlobalGAP 20 ha, hợp đồng liên kết, bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp; nhãn hiệu gạo nếp quýt được xác định, chọn lựa là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh trong giai đoạn 2016 - 2020 và đang từng bước tiếp cận với thị trường nước ngoài.
Mô hình trồng dâu nuôi tằm của người dân huyện Đạ Tẻh
Đối với vùng đồng bào dân tộc gốc Tây Nguyên, có điều kiện đặc thù riêng, huyện đã hình thành các khu vực sản xuất tập trung hiệu quả: tại đồi đất đỏ xã Mỹ Đức đã xây dựng vùng sản xuất cao su tập trung 62 ha từ năm 2012 và tiếp tục mở rộng tại khu vực Trảng Cỏ, xã Quốc Oai 120 ha; tại Tố Lan, xã An Nhơn thực hiện mô hình trồng tre tầm vông, diện tích 25 ha, tiếp tục mở rộng thêm 20 ha trong năm 2019...
Do đó, từ 2.316 hộ nghèo (năm 2010), đến nay huyện chỉ còn 430 hộ, chiếm 3,49%. Năm 2020, thu nhập bình quân đầu người đạt 46,38 triệu đồng/năm. Có 100% xã, thị trấn được công nhận đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh, trật tự” theo quy định; lực lượng công an 100% xã, thị trấn được xây dựng, củng cố trong sạch, vững mạnh, đạt danh hiệu đơn vị tiên tiến trở lên.
Sau 10 năm xây dựng nông thôn mới, hoạt động lĩnh vực văn hóa tinh thần được phát huy và tăng cường công tác xã hội hóa; diện mạo nông thôn huyện Đạ Tẻh thay đổi rõ rệt, khang trang, sạch đẹp, văn minh, nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng truyền thống bản địa và của các vùng miền trên cả nước hội tụ về nơi đây tạo ra sự phát triển phong phú đa dạng và thống nhất; các hoạt động về cổ động trực quan được đẩy mạnh; quan tâm đến đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân; sử dụng hiệu quả của nhà sinh hoạt cộng đồng và các công trình phúc lợi về lĩnh vực văn hóa; hoạt động thể dục, thể thao quần chúng là một trong những đơn vị lá cờ đầu của tỉnh; công tác khuyến học, khuyến tài được chú trọng…
Ngày 12/1/2021, huyện Đạ Tẻh đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019. Đây là động lực để huyện Đạ Tẻh tiếp tục phấn đấu trở thành đơn vị kinh tế chủ lực của 3 huyện phía Tây Nam tỉnh Lâm Đồng, có hạ tầng kinh tế, xã hội đồng bộ và ngày càng hiện đại vào năm 2025. Phấn đấu, năm 2025, huyện sẽ có 8/8 xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao; 5/8 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu về tiêu chí: Môi trường, an ninh trật tự, giáo dục, hành chính công, sản xuất.
Hưng Vũ
