TĐKT - NSƯT Tố Nga tên đầy đủ là Nguyễn Tố Nga, sở hữu chất giọng đẹp, truyền cảm, ngọt ngào và đặc biệt là đầy tự sự, sâu lắng. Sinh ra và lớn lên ở dải đất miền Trung nắng gió, ngay từ khi còn bé, dù gia đình không có ai làm nghệ thuật nhưng cuộc sống thấm đẫm những câu ví, câu dặm đã nhen lên trong chị niềm đam mê ca hát. Ngay từ thời còn đi học phổ thông, Tố Nga đã nổi tiếng khi liên tục đi diễn các chương trình văn nghệ của trường, của tỉnh.
NSƯT Tố Nga chia sẻ trong buổi họp báo Liveshow “Dòng sông đa tình” vào chiều 6/10
Đam mê với nghề
Sau khi học xong chương trình trung học, đam mê nghệ thuật, Tố Nga quyết định theo học tiếp tại trường Văn hóa nghệ thuật Hà Tĩnh. Trong suốt thời gian ấy, Tố Nga đã sớm được công chúng biết đến và giành được nhiều giải thưởng cao trong các kỳ liên hoan ca nhạc như: Huy chương Vàng hội diễn học sinh, sinh viên chuyên nghiệp toàn quốc; Huy chương Vàng liên hoan tiếng hát miền Trung tại Nha Trang; Huy chương Vàng tiếng hát Làng Sen tại Nghệ An.
Sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳngVăn hóa Nghệ thuật Hà Tĩnh khóa 1, với thành tích đã đạt được, Tố Nga đã được Sở Văn hóa Thông tin và Ban Lãnh đạo của trường Văn hóa nghệ thuật Hà Tĩnh giới thiệu học thanh nhạc tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia). Cũng trong năm đó, chị tiếp tục thi tuyển vào trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, sau đó tốt nghiệp vào năm 1999.
Để có thể theo đuổi được nghệ thuật, Tố Nga cũng phải vượt qua rất nhiều sự ngăn cản của gia đình, đặc biệt là mẹ chị. Tố Nga hiểu mẹ chị, hiểu rằng người mẹ nào cũng muốn con sống cuộc đời an ổn, nhẹ nhàng, lớn lên thì dựng vợ gả chồng, sống giản đơn, bình an một kiếp. Tố Nga thì lại không an phận như vậy, chị muốn được tiến xa hơn trong nghiệp hát, muốn đến được những chân trời mà chị mơ ước. May mắn của Tố Nga là có bố chị luôn cổ vũ, ủng hộ đam mê nghệ thuật của con gái. Tố Nga không thể nào quên hình ảnh năm đó, khi mẹ chị nhất quyết phản đối không cho chị ra Hà Nội học Nhạc viện, bà muốn chị an ổn bởi đã đi làm có lương ở Sở Văn hóa Thông tin Hà Tĩnh, thì bố chị lại âm thầm, lặng lẽ chuẩn bị đồ đạc cho chị trong chiếc hòm sắt, tích cóp được ở đâu 200 ngàn đồng dúi vào tay chị, nửa đêm đợi mẹ chị ngủ say, lén lút dắt chị ra bến xe, đẩy chị lên xe để về Hà Nội học. 200 ngàn đồng là số tiền duy nhất ông có, vừa đủ số tiền xe ra Hà Nội. Ông hiểu khát vọng vươn lên trong nghệ thuật của con gái, nên đã táo bạo “chống” lại vợ. Để bù đắp cho mẹ, ra Hà Nội học, ngay lập tức Tố Nga đã tìm cách đi làm để kiếm thêm. Chị thuê một chiếc áo dài, mỗi ngày đều lóc cóc đạp xe đi hát quán với thù lao 50 ngàn đồng/ buổi. Tiền ấy, Tố Nga tích cóp lo ăn học cho mình và gửi về phụ mẹ lo kinh tế gia đình. Chỉ sau khi về Hà Nội học 2 tháng, Tố Nga đã thường xuyên gửi được tiền về nhà giúp gia đình chị yên tâm hơn về chị. Sau khi giành giải ba tại cuộc thi Giọng hát hay Hà Nội, Tố Nga đã được đặc cách vào làm việc tại Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam.
“Dòng sông đa tình” tự truyện cuộc đời bằng âm nhạc của NSƯT Tố Nga
Trong 30 năm làm nghề, NSƯT Tố Nga cũng đã cho ra mắt 14 album gồm: Vol1: Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh, Vol2: Mời anh về Hà Tĩnh, Vol3: Cảm xúc từ câu hò điệu ví, Vol4: Dòng sông đa tình, Vol5:Giếng quê, Vol6: Thương quê, Vol7: Cánh Võng Mẹ Ru, Vol8: Miền quê em, Vol9: Hai đầu nỗi nhớ, Vol10: Thương ơi lòng mẹ, Vol11: Xin đừng trách đa đa, Vol12: Trăng, Vol13: Mưa, Vol14: Ta. Đặc biệt một số MV về chiến tranh như “Cúc ơi”, “Gửi vào thương nhớ” của chị rất nổi tiếng, là một trong những MV về chiến tranh được đầu tư công phu, để lại nhiều dư âm, xúc cảm với người xem.
Liveshow “Dòng sông đa tình” không chỉ là kỷ niệm 30 năm ca hát, mà còn ghi nhận một dấu mốc cuộc đời đã có được bình an, có ngọt ngào và êm đềm, đạt được những dấu ấn thăng hoa về nghề của chị. Tố Nga nói, liveshow đến đúng là một ĐỊNH MỆNH, bởi đây là lúc chị thảnh thơi nhất để chuyên tâm vào nghệ thuật, cả tuổi đời và tuổi nghề đều ở độ “chín” quý giá. Bởi thế, chị và ekip thực hiện tin rằng, Liveshow sẽ đem đến một Tố Nga thăng hoa nhất, bứt phá nhất, để lại nhiều ấn tượng nhất.
Cuốn tự truyện bằng âm nhạc
Tố Nga lấy tên bài hát “Dòng sông đa tình” để đặt tên cho liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của mình. Đối với Tố Nga, đây là cái tên chất chứa rất nhiều ý nghĩa. Nó biểu thị cho cuộc đời của chị, lúc trầm lúc nổi, lúc cuồn cuộn dữ dội, muốn gào thét bứt phá khỏi bến bờ, khi khát cháy, lúc lại lặng lẽ, dịu dàng, bình yên,… Nhưng, dù ở cung bậc nào thì dòng sông ấy vẫn luôn chan chứa tình cảm, luôn khát khao tận hiến lời ca tiếng hát, những điều đẹp đẽ cho đời. Đó chính là cái sự “đa tình” của “dòng sông Tố Nga”.
Có một sự thực là hình như người truân chuyên thường đa tình, Tố Nga rõ ràng thuộc cái lý lẽ ấy. Càng truân chuyên, chị lại càng nhiều khát vọng, nhiều tình cảm cho đời, cho nghề, càng biết ơn sâu nặng hơn đến cuộc sống này khi vượt thoát được vực xoáy số phận để về bến bình an. Bốn chữ “Dòng sông đa tình” đã nói lên phần nào câu chuyện cuộc đời Tố Nga như thế.
Điều đặc biệt hơn, đây cũng là ca khúc gắn bó mang nhiều kỷ niệm riêng của chị. Hồi Tố Nga còn là sinh viên trường Cao đẳng Nghệ thuật quân đội (nay là Đại học văn hoá nghệ thuật Quân đội), một lần chị lên gặp thầy - nhạc sĩ An Thuyên. Nhạc sĩ An Thuyên thấy hai mắt Tố Nga sưng múp, mới hỏi sự tình. Tố Nga kể chuyện bị bạn trai hồi đó ghen tuông nên buồn, khóc suốt đêm. Nhạc sĩ An Thuyên cười nói: “Con về bảo với nó là con gái Hà Tĩnh không phải đa tình đâu, mà tại dòng sông, con đò đẹp quá nên nhiều người thích rồi thích cả con gái Hà Tĩnh mà thôi. Đừng ghen tuông vớ vẩn”. Sáng hôm sau nhạc sĩ An Thuyên gọi Tố Nga bảo: “Lên đây có bài mới cho con này”, Tố Nga lên gặp thì nhạc sĩ An Thuyên đưa cho chị bản nhạc bài “Dòng sông đa tình”. Nhưng, Tố Nga lại không phải là người hát đầu tiên ca khúc này bởi ngày xưa không dễ để có bản phối, thu âm như bây giờ.
Cứ thế đến hai năm sau, vào mùa thi Sao mai, có một thí sinh đã hát “Dòng sông đa tình” dự thi. Nhạc sĩ An Thuyên nghe rồi nói: “Không được, bài này phải là Tố Nga hát”. Vì thế sau đó Tố Nga mới thu âm và hát ca khúc này. Tuy nhạc sĩ An Thuyên không nói đây là ca khúc dành cho chị, nhưng sự ưu ái của nhạc sĩ dành cho chị cùng sự yêu thích của chị đối với ca khúc đã khiến chị có cảm nhận rằng cuộc đời mình và ca khúc dường như có một mối liên quan đặc biệt, như thể con đò với dòng sông vậy.
Nhạc sĩ An Thuyên là người thầy Tố Nga kính trọng, cũng là người đã luôn che chở, nâng đỡ chị trong quãng đời mới chập chững bước vào ca hát chuyên nghiệp. Tố Nga cũng từng là một trong những người hát đầu tên một số bài hát nổi tiếng như “Ca dao em và tôi”, “Neo đậu bến quê”… của nhạc sĩ An Thuyên. Đây là những bài hát được viết ướm giọng của Tố Nga, nên nhạc sĩ An Thuyên vừa viết xong là Tố Nga đã thu âm các ca khúc này. Chị có nhiều duyên, nhiều ưu ái như thế. Ngay cả nhạc sĩ Trần Hoàn cũng từng “đo ni đóng giày” một số ca khúc dành riêng cho giọng hát ngọt ngào của chị. Tuy nhiên, Tố Nga lại là phận phụ nữ đa truân, nhiều trắc trở đường đời nên dù tài năng, được coi là chị cả trong các nghệ sĩ dòng nhạc âm hưởng dân gian miền Trung, nhưng sự nghiệp của chị lại không sớm rực rỡ như đáng lẽ phải như vậy, mà luôn chậm một nhịp, sau một bước.
NSƯT Tố Nga mang nét duyên của người con gái Miền Trung
Năm 2016, lần đầu tiên NSƯT Tố Nga xuất hiện trước báo giới khi ra mắt album “Giếng quê”. Trước đó, chị cũng đã ra mắt nhiều album khác, bao nhiêu đam mê nghề chị đều dồn cả vào hát và sản xuất các album nhưng cũng chỉ âm thầm bán chứ không quảng bá rộng rãi trên truyền thông. Ngày ra mắt album, Tố Nga mới rơi nước mắt chia sẻ rằng, ngày họp báo cũng chính là ngày chị nhìn thấy ánh sáng của cuộc đời mình. Việc ra mắt album đánh dấu một chặng đường đời được hồi sinh của chị. Trước dấu mốc đó, Tố Nga đã sống đằng đẵng trong bóng tối hôn nhân gần chục năm trời, không thể phát triển được nghề, cũng không được làm nghề một cách thoải mái, không được sống một cách bình thường như mọi người, luôn sợ hãi phải về nơi gọi là gia đình của mình… Quá nhiều góc khuất của cuộc hôn nhân mà Tố Nga không thể kể hết được.
NSND Quang Vinh, người “sếp” cũng là người anh lớn của Tố Nga trong cả cuộc sống lẫn nghề nghiệp, người đã chứng kiến mọi gian truân, những đoạn đời cùng cực của chị, đã từng trầm ngâm nói rằng, khi nghĩ đến Tố Nga thời ấy, anh thường nghĩ đến hình ảnh con còng gió bên bờ tuyệt vọng, cứ loay hoay, loanh quanh với những khát vọng của mình nhưng bất lực, không lối thoát. Chính anh là người thường khuyên Tố Nga phải vùng lên, sống cho ra sống.
Đến khi thoát khỏi được vực xoáy tối tăm tưởng như vô tận trên đoạn song đời đó, Tố Nga như con nước mùa mưa hân hoan bước sang một giai đoạn sống mới, tràn bờ những khát vọng. Chị bắt đầu xây dựng lại cuộc sống cho mình và liên tục ra mắt các sản phẩm âm nhạc, nhanh chóng gây được chú ý, xác lập một hình ảnh Tố Nga như chị xứng đáng được hưởng từ lâu rồi trong dòng nhạc của mình. Chị làm việc cần mẫn, tích cực như thể bù đắp hết tất cả những thiệt thòi, kìm hãm trước đó. Không những thế, Tố Nga còn cho khán giả thấy nhiều hơn ở tài năng của mình khi khai phá ở những dòng nhạc khác như nhạc xưa, bolero… Và, ở sự khám phá nào chị cũng tạo được những tiếng vang. Mấy năm trở lại đây, Tố Nga là một trong những nghệ sĩ có album được yêu chuộng trong giới Audiophile - giới nghe nhạc rất kỹ và tinh. Nhiều album dưới định dạng đĩa than, băng cối của chị bán với giá hàng triệu đồng nhưng thường xuyên “cháy” hàng. Chị cũng dần tìm được cân bằng trong đời riêng, sống an yên, biết tận hưởng một cuộc sống hạnh phúc với những điều bình dị, giản đơn trong đời.
Tất cả những thăng trầm ấy về đời, về nghề ấy đều được Tố Nga gói ghém, chuyển tải qua “Dòng sông đa tình”. Sở dĩ nói “Dòng sông đa tình” là cuốn tự truyện bằng âm nhạc về cuộc đời chị, là bởi liveshow sẽ khắc họa đủ đầy những khúc quanh trong cuộc sống của chị, những ghập ghềnh và cả những lặng lẽ cho đến khi neo đậu đến bến an yên. Trong mọi nỗi buồn, niềm vui và hạnh phúc của cuộc sống, Tố Nga đều nương tựa vào âm nhạc, để được an ủi, được sẻ chia.
Liveshow “Dòng sông đa tình” của NSƯT Tố Nga dự kiến được chia thành ba chương. Trong đó, chương một sẽ là những ca khúc mang màu sắc dân gian vốn đã quen thuộc với khán giả và tạo nên cá tính âm nhạc của Tố Nga. Chương hai sẽ mang đến sự nhiều bất ngờ cùng những bài hát khác hẳn phong cách nữ ca sĩ theo đuổi trước đó. Tố Nga lựa chọn như vậy để kể về quãng đời với những khúc quanh, vực xoáy mà chị trải qua. Sau những nỗi buồn, chương ba là những đột phá gần hơn với Tố Nga của hiện tại - một Tố Nga tràn đầy năng lượng sống và cống hiến, không ngừng đổi mới, đa sắc và biến hóa.
Liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của NSƯT Tố Nga mang tên “Dòng sông đa tình” sẽ diễn ra vào hồi 20h ngày 18/11/2022 tại Nhà hát Lớn Hà Nội với hai khách mời Quang Linh, Lê Minh Ngọc và được dẫn dắt bởi MC Lê Anh.
Hồng Thiết
