TĐKT - Chiều 13/12, tại Hà Nội, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm và Hội nghị tổng kết 2019. Thủ tướng Chính phủ dự và trao Cờ thi đua của Chính phủ cho VITAS.

Được thành lập từ năm 1999, trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, VITAS đã tạo được dấu ấn trong việc kết nối cộng đồng các doanh nghiệp trong ngành.

Từ chỗ chủ yếu phục vụ nhu cầu trong nước, 20 năm qua, kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may Việt Nam (DMVN) đã tăng lên vài chục lần, dự kiến đạt 39 tỷ USD năm 2019. Thặng dư thương mại từ 185 triệu USD, tăng lên 106,5 lần, dự kiến năm 2019 đạt 17,7 tỷ USD.

Với lực lượng lao động khoảng 3 triệu người, dệt may là ngành thu dụng lao động lớn nhất trong các ngành công nghiệp cả nước, góp phần quan trọng giải quyết việc làm, đảm bảo thu nhập cho người lao động, giữ vững trật tự, an toàn xã hội, tăng thu ngân sách cho Nhà nước, các địa phương và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Thủ tướng Chính phủ đã trao tặng Cờ thi đua của Chính phủ cho Hiệp hội Dệt May Việt Nam

Trong 20 năm qua, Hiệp hội đã thực hiện tốt vai trò kết nối giữa các doanh nghiệp trong nước với nhau và với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, hình thành chuỗi cung ứng; tổ chức nhiều đoàn xúc tiến thương mại tại các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc... để mở rộng thị trường xuất khẩu. Tham gia và hoạt động tích cực tại nhiều tổ chức quốc tế lớn chuyên ngành dệt may như ITMF, AFTEX, AFF..., kết nối các doanh nghiệp với nhiều tổ chức và hiệp hội dệt may quốc tế, tranh thủ chuyên gia, kinh nghiệm, kinh phí để mở các lớp đào tạo về kỹ thuật, thiết kế, bán hàng, xây dựng thương hiệu...

Đặc biệt, Hiệp hội đã làm tốt vai trò cầu nối giữa các doanh nghiệp dệt may với Chính phủ và các cơ quan quản lý Nhà nước để phản ánh những vướng mắc về cơ chế chính sách, thủ tục hành chính, kiểm tra chuyên ngành, thuế, hải quan, lao động tiền lương, bảo hiểm...; đồng thời tham gia xây dựng chính sách hỗ trợ, tạo thuận lợi thương mại cho doanh nghiệp, tham gia các đoàn đàm phán của Chính phủ về các hiệp định thương mại tự do.

Ghi nhận những nỗ lực của Hiệp hội trong suốt 20 năm qua, tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ đã trao tặng Cờ thi đua của Chính phủ cho Hiệp hội Dệt May Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Hiệp hội Dệt May Việt Nam đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, là cầu nối giữa Chính phủ và doanh nghiệp, tích cực và chủ động tham vấn chính sách, nhất là trong đàm phán các Hiệp định thương mại tự do.

Thời gian tới, Thủ tướng đặt ra 6 vấn đề với ngành dệt may. Đó là ngành dệt may đã gặt hái nhiều thành công, nhất là xuất khẩu nhưng cần chú trọng hơn, đúng mức hơn tới thị trường gần 100 triệu dân trong nước, nhất là tầng lớp trung lưu đang gia tăng, sẽ chiếm 50% dân số đến năm 2030. Đây chính là hướng phát triển bền vững cho ngành dệt may. Sản phẩm dệt may “made in Việt Nam” không chỉ có mặt ở ngoài nước mà cần ở cả trong nước.

Thứ hai, ngành dệt may vẫn chưa thoát khỏi được tình trạng thiếu tự chủ, tự cường về nguyên liệu, chủ yếu chỉ sản xuất sợi và gia công sản phẩm. Hiện nay, 60% nguyên liệu xơ sợi phải nhập khẩu. Việt Nam chưa làm chủ và phát triển được các công đoạn sản xuất như nhuộm, chế tạo các loại vải chất lượng cao, vật liệu, phụ kiện cao cấp. Đó là nguyên nhân khiến giá trị gia tăng chưa cao.

Thứ ba, cơ cấu sản phẩm xuất khẩu còn lệch hẳn về may mặc với kim ngạch chiếm tỷ lệ đến 78% tổng kim ngạch của toàn ngành, 28/36 tỷ USD xuất khẩu năm 2018, trong khi đó sợi chỉ chiếm hơn 8% và vải gần 3%, phụ kiện may dưới 10%. Cơ cấu sản phẩm phải tính lại một cách cụ thể hơn để có sự phân công sản xuất tốt hơn.

Thứ tư, cơ cấu lao động ngành còn hạn chế. Đến cuối năm 2018, trong gần 3 triệu lao động đang làm việc ở 7.000 doanh nghiệp dệt may trong cả nước thì có khoảng 25% lao động có đào tạo chuyên môn còn lại 75% lao động chưa qua đào tạo, chủ yếu bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông hoặc có 17% là học tiểu học.

Thứ năm, kinh tế nước ta ngày càng phát triển, mức sống của người dân ngày càng được cải thiện. Đó là điều đáng mừng nhưng dưới góc độ khác thì lợi thế cạnh tranh nhân công giá rẻ, vốn là lợi thế cạnh tranh lâu nay của nhiều ngành trong ngành dệt may, đang mất dần. Theo mô hình đàn sếu bay thì lợi thế cạnh tranh này sẽ chuyển sang các nước kém phát triển hơn. Vậy ngành dệt may trong năm tới sẽ phải làm gì để tự nâng mình lên các nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị kinh tế để tiếp tục giữ vững vị trí cường quốc dệt may của thế giới, Thủ tướng đặt vấn đề.

Thứ sáu, công tác phát triển Đảng ở các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đang bộc lộ những bất cập. Số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm hơn 70% số doanh nghiệp trong ngành dệt may Việt Nam, có một số nguy cơ trắng các tổ chức Đảng trong doanh nghiệp này. Nhiệm vụ của Hiệp hội chính là làm sao khắc phục được tình trạng này.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, ngành cần tận dụng các lợi thế, thời cơ, nhận diện các nguy cơ. Đặc biệt, ngành cần tạo dựng thương hiệu sản phẩm doanh nghiệp, sản phẩm trong khu vực và thế giới, mang lại lợi ích lâu dài. Cụ thể, đến năm 2030 có ít nhất 30 thương hiệu của ngành đóng góp trong thương hiệu dệt may thế giới; đồng thời phấn đấu xuất khẩu đạt kim ngạch 100 tỷ USD. Dệt may phải thuộc tốp đầu của thế giới về sản lượng, chất lượng, doanh số và lao động.

Muốn thực hiện điều đó, Thủ tướng cho rằng, ngành dệt may cần có tinh thần tự cường trong phát triển, hướng đến sự phát triển bền vững, thịnh vượng. Hiệp hội cần tiếp tục làm tốt vai trò kết nối giữa các doanh nghiệp, hình thành các chuỗi giá trị gia tăng cao, các chuỗi giá trị toàn cầu, tổ chức phối hợp hoạt động giữa các hội viên vì lợi ích chung của hội, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, nâng cao năng lực chuyên môn, tham gia các chương trình phát triển kinh tế văn hóa xã hội của đất nước.

Cùng với đó, cần chủ động xây dựng nguồn nhân lực, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài. Cần phải đẩy mạnh xúc tiến thương mại, phổ biến chính sách, luật pháp, những kinh nghiệm thành công và không thành công. Hiệp hội cũng phải là đầu mối giúp các doanh nghiệp nghiên cứu thị trường, thị hiếu người tiêu dùng, đặc biệt là nghiên cứu công nghệ mới, nhất là lĩnh vực sản xuất vải, phụ liệu, nâng cao năng suất, hiệu quả, sản xuất đi đôi với bảo vệ môi trường…

Phương Thanh