TĐKT - Hơn 4 thập kỷ trôi qua, từ một khu sản xuất Thanh Lâm đóng quân trên địa bàn miền núi cao thuộc huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa, rộng 2.758 ha, chủ yếu là rừng rậm, đất trống, đồi núi trọc, với 52 cán bộ, chiến sĩ ban đầu, đến nay, Trại giam Thanh Lâm đã phát triển không ngừng, trở thành một đơn vị vững mạnh, chính quy, đồng bộ, với 1 khu trung tâm chỉ huy, 6 phân trại và 1 khu sản xuất; cùng với hơn 600 cán bộ, chiến sĩ công tác tại 8 đội nghiệp vụ; quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo gần 4000 phạm nhân.
Làm tốt công tác quản lý, giam giữ phạm nhân
Đại tá Nguyễn Đình Giang, Bí thư Đảng ủy, Giám thị Trại giam Thanh Lâm cho biết: Những thành quả đạt được hôm nay được kết tinh từ bàn tay khối óc và cả trái tim của biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ cảnh sát trại giam, những con người đã không quản ngại khó khăn, vất vả gieo trồng và chăm sóc những “mầm thiện” để trả lại cho đời. Đặc biệt, giai đoạn từ năm 2014 đến nay, quyết tâm đổi mới trong nếp nghĩ, cách làm của mỗi cán bộ quản giáo, mỗi trưởng phân trại, mỗi cán bộ tham mưu mà đứng đầu là Đảng ủy, Ban Giám thị đã khơi dậy được sức sống mới cho Thanh Lâm tiếp tục phát triển không ngừng.
5 năm trở lại đây, Trại giam Thanh Lâm luôn tiếp nhận giam giữ trên 3000 phạm nhân. Dù số lượng phạm nhân đến chấp hành án tại trại tăng cả về số lượng và tính chất tội phạm, nhưng toàn thể cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, đề ra nhiều biện pháp, chủ động nắm chắc tình hình, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ; chủ động làm tốt công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng vũ trang nên đã giữ vững, ổn định được tình hình phạm nhân. 5 năm qua, đơn vị không có phạm nhân trốn thoát, chống phá, gây rối hoặc đưa vật cấm vào trại, đảm bảo tuyệt đối an ninh, an toàn trại trong mọi tình huống.
Giám thị Nguyễn Đình Giang đang động viên phạm nhân lao động học nghề
Thành tích nổi bật nhất trong thực hiện nhiệm vụ chính trị là đã triển khai và thực hiện tốt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình diễn biến tư tưởng phạm nhân, bố trí giam giữ nghiêm ngặt, chặt chẽ, đảm bảo đúng quy định; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những phạm nhân vi phạm nội quy trại giam. Điều chuyển, bóc tách số đối tượng trọng điểm, số phạm nhân có dấu hiệu vi phạm đảm bảo hợp lý, đúng quy định, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất các vụ việc phạm nhân vi phạm nội quy trại giam, đảm bảo an ninh, an toàn trại giam.
Mạng lưới cộng tác viên bí mật đã cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị, qua xác minh, làm rõ đã phát hiện, ngăn chặn, xử lý được nhiều vụ việc phạm nhân vi phạm nội quy trại giam: Phát hiện, ngăn chặn 2 vụ, bắt giữ 3 đối tượng bên ngoài xâm nhập trái phép vào địa bàn trại để móc nối bán ma túy cho phạm nhân; thu được 53 nguồn tin phục vụ cho công tác quản lý, giam giữ phạm nhân, 32 nguồn tin cung cấp cho các cơ quan nghiệp vụ và công an các địa phương góp phần đấu tranh, phòng chống tội phạm ngoài xã hội. Đơn vị đã phối hợp với Công an tỉnh Nam Định bắt lại phạm nhân Đinh Bật Cần (tên khác Phạm Xuân Phi) trốn trại ngày 17/2/1989.
Sáng tạo trong công tác giáo dục, cảm hóa
Bên cạnh làm tốt công tác quản lý, giam giữ, để giúp phạm nhân có niềm tin trong cuộc sống, khơi dậy khát vọng hoàn lương, góp phần hình thành nhân cách tích cực trong họ, trại giam Thanh Lâm đã thực hiện nhiều phương pháp giáo dục, cảm hóa sáng tạo.
Từ lúc phạm nhân vào trại, đến lúc chấp hành án và trở về hòa nhập với cộng đồng, mỗi một giai đoạn khác nhau, trại giam đều xây dựng các khung giáo dục nhất định.
Thấu hiếu tâm lý lo lắng, mặc cảm, thiếu tự tin của phạm nhân trong những ngày đầu vào trại chấp hành án, đơn vị thường xuyên tổ chức tuyên truyền cho phạm nhân về các điều luật liên quan đến công tác thi hành án hình sự và các văn bản có liên quan đến quyền, nghĩa vụ và việc thực hiện chế độ chính sách đối với phạm nhân như xếp loại chấp hành án phạt tù, giảm án, đặc xá, tha tù trước thời hạn có điều kiện, chế độ ăn, mặc, ở, sinh hoạt, thăm gặp, gửi thư, nhận quà; tuyên truyền đường lối, chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng… Tính riêng, trong 5 năm qua, đơn vị đã tổ chức mở được hơn 200 lớp học tập giáo dục công dân, đạo đức, pháp luật, nội quy trại giam cho gần 5000 lượt phạm nhân mới đến trại chấp hành án.
Trong giai đoạn phạm nhân chấp hành án, Trại giam Thanh Lâm chú trọng nâng cao đời sống vật chất, văn hóa, văn nghệ, thể dục - thể thao cho họ, coi đây là một biện pháp giáo dục cải tạo hiệu quả. Đơn vị chủ động tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, văn hóa, văn nghệ, thể thể thao cho phạm nhân. Vào dịp Tết Nguyên đán, trại tổ chức cho phạm nhân thi gói “Bánh chưng xanh nhanh và đẹp”, “bày mâm ngũ quả ngày xuân”, thi “gói giò chả”, tổ chức cho phạm nhân hát tại hội trường phạm nhân, các trò chơi dân gian như kéo co, bịt mắt bắt vịt, cờ tướng, cờ người…
Trại giam Thanh Lâm thường xuyên tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao cho phạm nhân
Vào các dịp ngày lễ 30/4, 1/5, tổ chức giao lưu văn nghệ, giao hữu bóng đá mini, bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông giữa các phân trại, khu sản xuất. Bên cạnh đó, để khuyến khích những phạm nhân có năng khiếu, tăng cường sức khỏe và tạo không khí thi đua sôi nổi giữa các phạm nhân, các đội phạm nhân, giữa các phân trại, khu sản xuất, hàng năm đơn vị tổ chức hội thao các môn như bóng chuyền, bóng đá mini, kéo co, co tay xà đơn, nhảy xa…, tổ chức thi viết báo tường vào dịp 19/5 ngày sinh nhật Bác Hồ, dịp quốc khánh 2/9, tổ chức thi viết về hình tượng người chiến sĩ cảnh sát trại giam vào dịp 7/11.
Nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, đặc biệt là sự chia sẻ của phạm nhân, đơn vị đã lựa chọn trong hơn 3.460 lá thư trong phong trào “viết thư gửi lời xin lỗi” để biên tập thành ấn phẩm “Thư xin lỗi, con đường của sự hoàn lương” để chuyển vào thư viện cho phạm nhân toàn trại đọc. Mặt khác, chủ động sưu tầm các phim tài liệu về chiến thắng 30/4 ngày thống nhất đất nước, quá trình bôn ba tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những phút giây cuối cùng của Bác, những câu chuyện có thật trong chương trình “Phía sau bản án”….
Bên cạnh đó, đơn vị tự xây dựng kịch bản về quá trình học tập, lao động, cải tạo, những gương phạm nhân cải tạo tiến bộ, những chia sẻ của người trong cuộc, sự cảm thông, đùm bọc của gia đình, làm phim phóng sự để chiếu cho toàn thể phạm nhân xem vào các ngày nghỉ thứ bảy, chủ nhật, ngày lễ, Hội nghị đại biểu gia đình phạm nhân vào dịp sơ kết, tổng kết phong trào thi đua chấp hành án phạt tù hàng năm...
Đối với phạm nhân sắp chấp hành xong án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng, đơn vị phối hợp với cơ quan, ban, ngành, chính quyền địa phương, Ủy ban Hội liên hiệp Thanh niên tỉnh Thanh Hóa tổ chức học tập giáo dục công dân, kỹ năng sống, qua đó trang bị thêm kiến thức giúp phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng. Cùng với đó, tổ chức lao động, dạy nghề cho hàng trăm phạm nhân với các ngành nghề xây dựng, sữa chữa điện tử, điện dân dụng, cơ khí gò hàn. Cụ thể trong năm 2018 đơn vị mở 31 lớp cho 1.431 phạm nhân sắp chấp hành xong án phạt tù...
Nhờ những cách làm sáng tạo, thiết thực đó mà trong 5 năm qua, Trại giam Thanh Lâm có 509 phạm nhân được đặc xá, 11.757 lượt phạm nhân được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù. Tỷ lệ phạm nhân vi phạm nội quy bị xử lý kỷ luật hàng năm luôn giảm (năm 2013 là 9%; năm 2018 là 3,6%), số phạm nhân xếp loại khá, tốt luôn chiếm tỷ lệ từ 90% trở lên.
Viết tiếp trang sử truyền thống 40 năm tuổi
Tuy nhiên, Đại tá Nguyễn Đình Giang cho rằng, thành công của công tác giáo dục cảm hóa, ngoài những phương pháp sáng tạo, phong phú thì “cái tâm” của người cán bộ, chiến sĩ là yếu tố quan trọng hàng đầu. Họ được ví như những người lái đò đặc biệt, chở phạm nhân từ bên bến chưa hoàn lương sang bến bên kia là những người biết sống, biết tuân thủ pháp luật, để làm người, là trụ cột của gia đình, xây dựng quê hương đất nước, gia đình giàu mạnh.
“Không cứ đứng trên bục giảng mới là giáo dục. Đôi khi chỉ là cái vỗ vai nhẹ, những lời hỏi thăm ân cần về gia đình phạm nhân, là những lúc đứng cạnh hỗ trợ họ về đường kim, mũi chỉ.. cũng giúp phạm nhân ấm lòng và quay đầu hướng thiện ” – Đại tá Nguyễn Đình Giang bộc bạch.
Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an trao Huân chương Bảo vệ tổ quốc hạng Nhì cho Trại giam Thanh Lâm
40 năm qua, ghi nhớ lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đối với những ai lầm đường lạc lối, chúng ta phải dang rộng đôi tay, cảm hóa họ, phải khoan hồng, độ lượng”, biết bao thế hệ chiến sĩ cảnh sát trại giam Thanh Lâm luôn gắn bó, hết lòng với công việc chèo lái những “chuyến đò hoàn lương” đầy gian nan, vất vả.
Để ghi nhận những hy sinh, vất vả đó, Đảng, Nhà nước, Bộ Công an, các cấp, các ngành đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý cho nhiều cá nhân và tập thể Trại giam Thanh Lâm: Đơn vị Quyết thắng (các năm 2010, 2013, 2018); Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (năm 2011); Huân chương Quân công hạng Ba (năm 2014). Mới đây, tập thể Trại giam Thanh Lâm vinh dự được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ Quốc hạng Nhì.
Những thành tích, chiến công đó đã khắc họa rõ nét hình ảnh cao đẹp về lòng nhân ái, bao dung, sự sáng tạo, đức tính kiên trì bền bỉ, chịu đựng gian khổ, hy sinh của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trại giam Thanh Lâm trong sự nghiệp giáo dục, cải tạo lại những con người lầm lỗi.
Tin tưởng rằng, với truyền thống hơn 40 năm xây dựng và trưởng thành, Trại giam Thanh Lâm sẽ tiếp tục đoàn kết, năng động, sáng tạo và chủ động hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao.
Mai Thảo
