TĐKT – Những ngày cuối năm 2018, chuẩn bị bước sang năm mới 2019, báo chí Việt Nam đồng loạt đưa tin và ghi nhận thành công vang dội của “một ca mổ chỉnh hình đầy cảm xúc và ấn tượng” được thực hiện bởi Đại tá GS.TSKH. Thầy thuốc nhân dân (TTND) Nguyễn Thế Hoàng và các y, bác sĩ Viện Chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Đó là ca phẫu thuật “uốn thẳng” đôi chân dị dạng cong queo như rễ cây của chàng thanh niên 28 tuổi Nguyễn Mạnh Hùng, ở Nam Định. Ca mổ không chỉ cứu sống đôi chân mà còn cứu cả cuộc đời, thắp sáng ước mơ của một chàng trai trẻ.
Giấc mơ của “Hoàng tử ếch”
Suốt 28 mùa xuân, Nguyễn Mạnh Hùng ẩn mình trong hình dạng như một con ếch với đôi chân cong queo như rễ cây. Bao nhiêu năm qua, chàng trai đó đã giấu giấc mơ giản dị của mình vào một góc tận sâu thẳm trái tim và chấp nhận cuộc đời của một “Hoàng tử ếch”. Bởi dù đã được bố mẹ đưa đi chữa trị khắp nơi, gõ cửa nhiều bệnh viện lớn của cả nước, từ Nam ra Bắc, nhưng các bác sĩ đều lắc đầu từ chối khi nhìn thấy đôi chân dị tật phức tạp và lạ kỳ - chưa từng được ghi trong y văn của Hùng.
Thậm chí, các chuyên gia phẫu thuật Chỉnh hình của Mỹ khi đến thăm khám và chữa bệnh từ thiện tại Nam Định, được tiếp nhận ca của Hùng cũng lắc đầu và khẳng định không thể chữa được cho đôi chân ấy. Họ đã động viên cậu cố gắng chấp nhận thực tế.
Đôi chân của bệnh nhân trước khi được phẫu thuật
Vượt qua mặc cảm vì những khiếm khuyết của cơ thể và cả những lời trêu đùa của bạn bè, Hùng vẫn đến trường với cách di chuyển và đi lại giống như một con ếch. Hai tay của cậu là bánh lái và toàn thân dịch chuyển dựa theo bánh lái ấy.
Bù lại, cậu luôn là một học sinh chăm chỉ, học giỏi, được thầy cô và bạn bè thương mến, giúp đỡ. Tốt nghiệp phổ thông trung học loại khá, nhận bằng tốt nghiệp loại giỏi về chuyên ngành Điện - Điện tử của trường dạy nghề Phương Nam, Hùng trở thành một chuyên gia giỏi trong lĩnh vực sửa chữa điện - điện tử, được nhân dân trong xã Hải Trung, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định yêu mến và tín nhiệm.
Cơ hội “lột xác” trở lại hình người
Thế rồi như một cơ duyên đưa Hùng đến với các y, bác sĩ bệnh viện 108, đến với vị bác sĩ tài năng, từng chinh phục những đỉnh cao khoa học y học trên thế giới GS.TSKH Nguyễn Thế Hoàng. Sau vụ tai nạn ngày 8/4/2018 làm gẫy hở phức tạp tại nhiều vị trí trên đôi chân tàn tật, “Hoàng tử ếch” Nguyễn Văn Hùng được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tại đây, Hùng đã tìm thấy cơ hội để “lột xác”, thực hiện mơ ước của mình.
Đến nay, chân của bệnh nhân đã được chỉnh thẳng như người bình thường
Nhớ lại thời điểm tiếp nhận bệnh nhân, Đại tá GS.TSKH Nguyễn Thế Hoàng vẫn chưa hết xúc động: Thực sự, trong suốt hơn 30 năm làm nghề, tôi chưa từng thấy một đôi chân nào dị dạng kỳ lạ và phức tạp như vậy. Nhất là khi đó, Hùng đến với chúng tôi trong tình trạng nhiều vị trí trên đôi chân bị gãy hở, lộ xương ra ngoài.
“Trực tiếp khám, mãn nhãn rồi soi chụp X-quang cho đôi chân của Hùng, tôi và các đồng nghiệp đều rất kinh ngạc. Hình ảnh X-quang cả hai chi dưới cho thấy toàn bộ hệ thống xương khớp ở vùng đùi, cẳng chân và bàn chân đều bị biến dạng cong vẹo và phức tạp theo nhiều chiều, nhiều hướng khác nhau.
Chiều dài xương hai bên là hoàn toàn khác biệt. Các cấu trúc phần mềm quan trọng để che phủ, nuôi dưỡng và bảo đảm hoạt động chức năng cho cả hai chân như da, cơ, gân, mạch máu và thần kinh cũng bị thay đổi hoàn toàn và tạo nên tình trạng chỗ căng chỗ chùng.
Do không đi lại tỳ nén nên xương bị thưa loãng nặng. Nếu việc điều trị không tốt, sẽ có nguy cơ rối loạn nuôi dưỡng và việc phải cắt bỏ cả hai chi sau đó là không thể tránh khỏi. Ngoài ra, dù có nắn thẳng được đôi chân đi nữa thì theo đo đạc trên phim X-quang, chênh lệch của hai chân sẽ là trên 20cm. Với chênh lệch này, bệnh nhân cũng sẽ không thể đi lại bình thường. Đây thực sự là một thách thức quá lớn và quá khó khăn đối với chúng tôi nếu muốn chỉnh hình cho bệnh nhân trở lại hình hài giống như người bình thường” - TTND Nguyễn Thế Hoàng cho biết.
Vượt qua những áp lực tâm lý, được sự ủng hộ, động viên, tạo điều kiện của Ban giám đốc Bệnh viện 108, và hơn hết là giấc mơ giản dị suốt 28 năm qua của chàng trai trẻ và gia đình cậu; đã thôi thúc bác sĩ Hoàng và đội ngũ y, bác sĩ Viện Chấn thương Chỉnh hình phải nỗ lực hết mình; vận dụng toàn bộ trí tuệ và kinh nghiệm y khoa, kỹ thuật hiện đại, tiên tiến nhất để tiến hành chữa trị, cứu lấy đôi chân của chàng trai trẻ.
Họ đã tính toán tỉ mỉ, lập kế hoạch chi tiết và chính xác các phương án can thiệp. Từ kiểm tra các khối cơ đến độ cân bằng thần kinh mạch máu, rồi dịch chuyển cơ, khớp ra sao… đều được tính toán chi li, cụ thể. Các phương án phẫu thuật được thực hiện hoàn hảo.
“Kết quả, sau 8 tháng điều trị và trải qua 3 lần phẫu thuật, hiện giờ hai chân của bệnh nhân đã hoàn toàn bằng nhau. Vận động cảm giác của 2 bên chi thể được phẫu thuật đều rất tốt. Do có cảm giác tốt và đạt được sự cân bằng về chức năng vận động của các khối cơ gấp - duỗi và xoay trong - xoay ngoài cả hai chân nên bệnh nhân sẽ hoàn toàn có thể đi lại được như người bình thường.
Hiện tại, do can xương còn chưa vững nên bệnh nhân cần được tập thêm hồi phục chức năng và cố định nẹp bột bổ sung. Chúng tôi có đầy đủ cơ sở để tin rằng, chỉ sau 4-6 tháng nữa thôi, bệnh nhân không những chỉ đi lại mà còn hoàn toàn có thể chạy nhảy trên chính đôi chân của mình giống như những bạn bè bình thường cùng trang lứa với cậu.” - bác sĩ Nguyễn Thế Hoàng cho biết.
Một kỳ tích y học hiện đại, mang tính nhân văn sâu sắc
Nhìn đứa con trai tự đứng và đi những bước đầu tiên trên “đôi chân mới, thẳng tắp”, anh Nguyễn Văn Sinh, bố của chàng trai trẻ Nguyễn Mạnh Hùng nghẹn ngào xúc động, cứ ngỡ mình đang mơ - một giấc mơ kỳ diệu - một giấc mơ tưởng như không bao giờ có thể trở thành hiện thực. “Hoàng tử ếch” đáng yêu và dễ thương của gia đình anh - một chàng trai đầy nghị lực – xuân này đã trở lại là một người đàn ông bình thường như bao người khác.
Trong y học, kết quả này thực sự là một kỳ tích
Trung tướng, GS.TS.TTND Mai Hồng Bàng, Giám đốc bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tự hào chia sẻ: Đây thực sự là một thành công xuất sắc trong phát triển chuyên môn kỹ thuật mới - kỹ thuật cao của bệnh viện – một kỳ tích về y học, mang tính nhân văn sâu sắc.
“Có thể nói ca phẫu thuật đi vào lịch sử chỉnh hình trong nước và thế giới. Thành công của ca phẫu thuật là minh chứng rõ ràng về năng lực khoa học, y học của Việt Nam trên trường quốc tế. Y văn thế giới rất cần có những thành tựu như thế này. Tôi tin tưởng rằng, y khoa Việt Nam còn đóng góp nhiều hơn nữa vào kho tàng trí tuệ nhân loại.” – GS.TSKH Nguyễn Thế Hoàng - người trực tiếp thực hiện toàn bộ các can thiệp phẫu thuật cho Hùng khẳng định.
Được biết, đây là lần thứ hai GS.TSKH.TTND Nguyễn Thế Hoàng ghi danh trong lịch sử y văn thế giới về thực hiện thành công một số phẫu thuật khó trên người. Năm 2008, ông là 1 trong 5 người mổ chính trong ca phẫu thuật đi vào lịch sử ngành phẫu thuật ghép chi thể thế giới tại bệnh viện ngoại khoa Rechts der Isar ở Munich. Đó là ca phẫu thuật ghép hai cánh tay đồng loại đầu tiên trên thế giới cho một công dân Đức bị mất cả 2 cánh tay trong một tai nạn lao động.
Ngoài ra, TTND Nguyễn Thế Hoàng còn dành được nhiều giải thưởng khoa học danh giá trong nước và trên thế giới: Giải thưởng Friedrich Wilheim Besel – một trong những giải thưởng danh giá nhất của Đức do Quỹ Alexander vonHumboldt trao tặng cho những công trình nghiên cứu đặc biệt xuất sắc và có tính đột phá, có tiềm năng ứng dụng lâm sàng và được cộng đồng khoa học quốc tế công nhận, làm rạng danh nền y học nước nhà; Giải thưởng khoa học dành cho nghiên cứu xuất sắc nhất về vi phẫu thuật “Johana Nepomuk von Nusbaun”; Giải thưởng khoa học APKO; Huy chương khoa học Karl Max von Bauerfeind dành cho các cá nhân có cống hiến khoa học đặc biệt xuất sắc; Giải nhất giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam…
Nhưng với bác sĩ Nguyễn Thế Hoàng, “không có phần thưởng nào lớn hơn niềm vui và tương lai tươi sáng của bệnh nhân và gia đình họ. Đó chính là động lực để những người khoác áo bờ lu trắng tiếp tục nghiên cứu và cống hiến.”
Mai Thảo
