TĐKT – Vượt lên hoàn cảnh khó khăn, chồng mất, một mình nuôi hai con nhỏ, chị Lê Thị Ngà trở thành nữ bảo vệ dân phố duy nhất của phường Cầu Kho, quận 1, TP Hồ Chí Minh. Nhận thấy hoàn cảnh đáng thương của các em nhỏ có bố mẹ đang lĩnh án tù do buôn bán ma túy, mắc HIV/AIDS, chị tập hợp các em, thành lập tổ Kim Đồng, trở thành người mẹ thứ hai, tạo điều kiện để các em có môi trường tốt phát triển ước mơ, hướng các em thành người lương thiện.

Chị Lê Thị Ngà (thứ hai từ bên trái sang) được trao tặng Giải thưởng KOVA lần thứ 15 năm 2017 ở hạng mục Sống đẹp

Nữ bảo vệ dân phố đầu tiên

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình trí thức tại TP Đà Lạt, năm 1985, chị rời quê hương vào lập nghiệp tại TP Hồ Chí Minh. Làm chủ một quán ăn có tiếng tại TP Hồ Chí Minh thời bấy giờ, vợ của một người chồng hiền lành và mẹ của hai cô con gái xinh đẹp, ngoan hiền, những tưởng chị đã có tất cả.

Nhưng một ngày cuối năm 1994, bất hạnh không may ập đến với chị. Chồng chị sau một cơn bạo bệnh, bị tai biến, liệt nửa người, khi cô con gái lớn chỉ mới ba tuổi và cháu thứ hai chưa tròn một tuổi. Kể từ lúc đó, mọi gánh nặng đổ dồn lên đôi vai chị, khi vừa lo cho chồng bệnh tật, vừa lo cho hai đứa con còn quá nhỏ.

Quán cũng dẹp, đến cái nhẫn cưới cũng bán để lo thuốc thang cho chồng, cả gia đình chen chúc nhau trong cái gác xép đi thuê chỉ vỏn vẹn 3m vuông. Mình chị tất tả ngược xuôi bán rau, củ, quả kiếm tiền lo thuốc men cho chồng và nuôi các con ăn học.

Giữa tháng 8/2007, chồng chị sau nhiều năm chống chọi với bệnh tật đã ra đi, bỏ lại người vợ hiền và hai đứa con thơ. Nén nỗi đau, chị lại mạnh mẽ đứng lên, gánh vác luôn cả vai trò người làm cha, lo cho hai cô con gái còn đang tuổi ăn, tuổi học.

Chị xin vào làm bảo vệ tổ dân phố, một cái nghề mà trước giờ chỉ dành cho đàn ông, và trở thành người nữ bảo vệ tổ dân phố duy nhất của phường Cầu Kho.

Bất kể ngày nắng hay ngày mưa, bất kể mình là một người phụ nữ, chị vẫn hoàn thành tốt tất cả nhiệm vụ được giao. Vào 1, 2 giờ sáng, người ta vẫn thấy bóng dáng người nữ bảo vệ tổ dân phố khu phố 6, phường Cầu Kho đi tuần tra khắp từng con đường, từng ngõ hẻm để giữ cho xóm làng bình yên. Ở cái xóm này, hơn 300 nóc nhà, hàng trăm ngóc ngách, bao nhiêu hộ nghèo, bao nhiêu trường hợp nghiện, cai nghiện, tái nghiện, buôn bán ma túy, nhiễm HIV... chị đều nắm trong lòng bàn tay.

Không ít lần phải đối mặt với những đối tượng nguy hiểm như tội phạm buôn bán ma túy, đối tượng nghiện nhiễm HIV… chị vẫn không ngần ngại xông tới, quật ngã chúng. Chị bảo: “Làm nghề này phải luôn tự nhủ là chỉ có đối tượng sợ mình, còn mình sợ đối tượng là coi như thua.”

“Dìu bóng đêm về với nắng mai”

Từ làm bảo vệ tổ dân phố, cơ duyên đưa chị tới với những em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn và trở thành người mẹ thứ hai của chúng.

Khu phố 6, phường Cầu Kho trước đây vốn là điểm nóng của TP Hồ Chí Minh về nạn buôn bán ma túy. Thấy trong xóm có nhiều em nhỏ lang thang, lêu lổng, không ai dạy dỗ do bố mẹ đang phải lĩnh án tù vì buôn bán ma túy, chị tập hợp các em nhỏ lại và lập ra đội bảo vệ Kim Đồng.

Chị kể: “Tôi làm bảo vệ dân phố ở đây nên gia cảnh nhà nào tôi cũng quá rành. Có nhiều gia đình thấy thương lắm, bố mẹ đi tù do bán ma túy, con cái không được nuôi dạy nên lêu lổng. Nhiều đứa có tố chất lắm nhưng không được uốn nắn nên thất bại, rồi dính vào tệ nạn. Cho nên tôi mới gom tụi nhỏ lại, thành lập đội bảo vệ Kim Đồng. Lúc đầu gom được tám đứa, rồi dần dần lên mấy chục đứa. Chúng tôi dạy bọn trẻ ăn nói đàng hoàng, không nói bậy, chửi thề. Rồi mình đi gom, đi xin sách về mở tủ sách, tập văn nghệ, tập kịch cho các em. Mấy em bên đoàn thanh niên đến hỗ trợ, bọn trẻ thích lắm.”

Chị vẫn thường ví chúng là những viên ngọc quý bị ba mẹ đánh rơi, chị có nhiệm vụ gom lại và giũa chúng thành những viên ngọc sáng, chờ tới khi ba mẹ về rồi thì trao lại cho họ. Đội bảo vệ Kim Đồng do chị thành lập tới nay đã có hơn 50 em nhỏ. Tại đây, các em được học chữ, học làm người. Bọn trẻ gọi chị trìu mến - “Má Ngà”.

“Tập hợp được rồi mới làm tiếp được những chuyện khác. Nhiều em vì không có cơ hội học hành nên sau này không có việc làm ổn định, gặp lúc khó khăn quá cũng dễ buông trôi. Vậy nên tôi chạy đi xin học bổng, cậy nhờ giới thiệu mấy đứa nhỏ học hết phổ thông đi học nghề. Đoàn phường, đoàn khu phố quan tâm đến đội Kim Đồng nhiều lắm, hay cho học bổng, rồi tổ chức Trung thu, tổ chức thi tìm hiểu an toàn giao thông. Nhiều em trưởng thành rồi vẫn quay lại đây giúp chúng tôi. Nhìn bọn trẻ khôn lớn, tôi vui như thấy con mình trưởng thành vậy đó.” – Chị chia sẻ.

Từ ngày đội bảo vệ Kim Đồng ra đời, các em nhỏ ở phường Cầu Kho có nơi sinh hoạt lành mạnh, biết học cách tránh xa những tệ nạn xã hội, biết quan tâm, bảo vệ lẫn nhau khỏi người xấu.  

Không chỉ nâng đỡ các em nhỏ, chị Ngà còn cảm hóa cả những người phụ nữ buôn bán ma túy, giúp họ từ bỏ con đường xấu để về với cuộc sống có ý nghĩa. Chị Ngà cho biết: “Những phụ nữ nghiện ma túy hay gia đình có người nghiện ma túy rất “dị ứng” với công an khu vực, nhưng khi tôi đến với tư cách là một người hàng xóm, họ chăm chú nghe tôi chia sẻ. Tôi nói với họ rằng, bán ma túy biết là có nhiều tiền, nhưng khi bị bắt thì con cái của họ ai sẽ lo. Đối với những chị em có hoàn cảnh vô cùng khó khăn, mình cũng nói với công an cho họ thêm cơ hội và mình bảo lãnh họ về để mình cảm hóa họ.”

Mưa dầm thấm lâu, nhờ những lời khuyên nhủ chân thành của chị, chị em trong khu phố dần quay trở lại con đường làm ăn lương thiện. Nếu như trước đây, cả khu phố có 100% hộ buôn bán ma túy lén lút, thì nay chỉ còn khoảng 10%. Các chị từng buôn bán ma túy ngày trước nay cũng cùng chị Ngà tham gia vận động, tuyên truyền cho các chị em khác từ bỏ con đường xấu.

Bên cạnh đó, chị còn tham gia Tổ cán sự xã hội tình nguyện ở phường với nhiệm vụ quản lý, giáo dục, giúp đỡ người sau cai, tái hòa nhập cộng đồng.    Hơn 20 năm làm công tác dân vận, đảm nhận đủ các vị trí từ Hội Liên hiệp Phụ nữ phường, Tổ Công tác xã hội tình nguyện, Câu lạc bộ phòng chống tệ nạn xã hội, Tổ tự quản xóa đói giảm nghèo…, chị Lê Thị Ngà đã đóng góp nhiều công sức trong công tác dân vận khéo của thành phố, giúp đỡ những mảnh đời từng lạc lối trở lại con đường chân chính và gây dựng cuộc sống tươi đẹp.

Với những đóng góp của mình, chị Ngà được nhiều cấp, nhiều ngành khen thưởng: Giấy khen công nhận gia đình hiếu học cấp thành phố; Bằng khen của thành phố vì đã có thành tích hoàn thành xuất sắc tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước của thành phố; Bằng khen của thành phố vì đã có thành tích nuôi dạy con học giỏi, thành đạt, xây dựng gia đình hạnh phúc; Giấy khen của UBND Quận 1 vì đã có thành tích trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh…

Chia tay chị, dư âm của “Bài tình ca mới”, ca khúc truyền thống của đội bảo vệ Kim Đồng vẫn còn đọng lại mãi trong lòng: “Trên đôi tay này, yêu thương dâng đầy. Bạn đã đến, đến với nơi đây. Làm vơi nhức nhối, với buồn đau này. Dìu bóng đêm về với nắng mai...” Những ca từ ấy như viết về chính chị, người phụ nữ dũng cảm có tấm lòng nhân ái, luôn dang rộng vòng tay nâng đỡ, dìu dắt những mảnh đời khó khăn, lạc lối về với ánh sáng tươi đẹp của cuộc đời.

Nguyệt Hà