Giữa đại ngàn Tây Nguyên, có một tập thể y tế đã miệt mài suốt nửa thế kỷ để dựng xây và gìn giữ “lá chắn y tế” cho khu vực. Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên – nơi hội tụ trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng cống hiến – đã góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân, củng cố nền y tế dự phòng vững chắc cho Tây Nguyên.

Hành trình kiến tạo “lá chắn y tế” nơi đại ngàn

Tháng 10 năm1975, khi khói lửa chiến tranh vừa lắng, điều kiện còn vô vàn thiếu thốn, Viện Vệ sinh dịch tễ – Sốt rét Tây Nguyên được thành lập theo Quyết định 480/QĐ-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế. Trước những dịch bệnh hoành hành như sốt rét, dịch hạch, bạch hầu…, những cán bộ y tế đầu tiên đã bắt đầu một hành trình lớn: đặt nền móng cho công tác y tế dự phòng của khu vực Tây Nguyên.

Cố GS, BS Nguyễn Ái Phương (Y Nuê Buôn Krông) – Thầy thuốc Nhân dân, người con ưu tú của đồng bào Ê Đê – là người đặt viên gạch đầu tiên. Với tầm nhìn chiến lược và trái tim nhiệt huyết, ông dẫn dắt tập thể vượt muôn khó khăn, khởi xướng các chương trình phòng, chống dịch quy mô, mở ra hướng đi bền vững cho y tế dự phòng khu vực.

Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên

Từ những ngày đầu còn nhiều thiếu thốn, đến nay Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên đã trở thành đơn vị đầu ngành y tế dự phòng khu vực, trực thuộc Bộ Y tế, đảm đương các nhiệm vụ trọng yếu: nghiên cứu khoa học; giám sát – kiểm soát dịch bệnh; đào tạo nhân lực; hợp tác quốc tế; chuyển giao công nghệ phục vụ y tế dự phòng.

Hiện nay, Viện có 127 cán bộ, viên chức; trong đó 07 Tiến sĩ và bác sĩ CKII, 47 Thạc sĩ và CKI; đội ngũ còn lại là bác sĩ, cử nhân, kỹ thuật viên có trình độ, kinh nghiệm. Tỷ lệ nữ chiếm hơn 60%, nhiều cán bộ là người dân tộc thiểu số –thể hiện rõ tinh thần “người Tây Nguyên phục vụ Tây Nguyên”.

Hoạt động chuyên môn của Viện phủ khắp các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông và Lâm Đồng. Dù ở phòng thí nghiệm hay các bản làng xa xôi, cán bộ của Viện luôn có mặt kịp thời trong từng chiến dịch tiêm chủng, từng đợt phòng, chống dịch bệnh.

Trung tâm tri thức và kết nối của y tế dự phòng khu vực

Nửa thế kỷ qua, Viện không chỉ là đơn vị tuyến đầu trong kiểm soát dịch bệnh mà còn là trung tâm kết nối, chia sẻ tri thức trong hệ thống y tế dự phòng.

Nghiên cứu và dự án gắn với thực tiễn: Viện đã chủ trì và phối hợp thực hiện hàng trăm đề tài, dự án nghiên cứu về sốt rét, dịch hạch, bạch hầu, cúm A/H5N1, sốt xuất huyết, HIV/AIDS… góp phần cung cấp bằng chứng khoa học và giải pháp thực tiễn cho công tác phòng, chống dịch.

Giai đoạn phòng, chống COVID-19: Cán bộ của Viện đã không quản khó khăn, tham gia hỗ trợ các địa phương trong xét nghiệm, giám sát dịch tễ, tiêm chủng và điều tra ổ dịch, góp phần quan trọng vào việc khống chế dịch bệnh tại Tây Nguyên và nhiều tỉnh, thành khác.

Đào tạo – chuyển giao kỹ thuật: Viện thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, tập huấn và chuyển giao kỹ thuật cho tuyến tỉnh, huyện, xã, giúp nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng hoạt động y tế dự phòng cơ sở.

Cán bộ của Viện tham gia xét nghiệm tại thực địa

Hợp tác quốc tế: Viện duy trì và mở rộng hợp tác với WHO, UNICEF, USCDC cùng nhiều viện nghiên cứu trong và ngoài nước, tiếp nhận và ứng dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học – kỹ thuật, góp phần nâng cao năng lực xét nghiệm và nghiên cứu khoa học.

Tổ chức Đảng và đoàn thể: Song song nhiệm vụ chuyên môn, Viện chú trọng xây dựng Đảng bộ, Công đoàn, Đoàn Thanh niên vững mạnh, phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và nhân văn trong tập thể cán bộ, viên chức và người lao động.

Những ghi nhận cho nỗ lực không ngừng

Với nỗ lực liên tục, Viện được Đảng, Nhà nước, Bộ Y tế và các tổ chức ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý:

- Huân chương Lao động hạng Ba, Nhì, Nhất

- Huân chương Độc lập hạng Ba

- Danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (2009)

- Giải thưởng Đặng Văn Ngữ (2016) – phần thưởng danh giá của ngành y tế dự phòng.

- Cờ thi đua của Bộ Y tế (năm 2020, 2023)

- Cờ thi đua của Công đoàn Y tế Việt Nam (2024)

- Nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế, UBND các tỉnh, thành phố về phòng, chống dịch; an toàn, vệ sinh lao động; chăm sóc sức khỏe nhân dân.

- Về cá nhân: Nhiều cán bộ của Viện được phong tặng Thầy thuốc Nhân dân, Thầy thuốc Ưu tú, giải thưởng Đặng Văn Ngữ, Huân chương lao động hạng Ba cùng nhiều phần thưởng của Nhà nước, Chính phủ và các tổ chức quốc tế.

Định hướng giai đoạn tới: Hiện đại hóa – Hội nhập – Phát triển bền vững

Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng và trưởng thành, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên tiếp tục hướng tới mục tiêu hiện đại hóa - hội nhập - phát triển bền vững; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong xét nghiệm, nghiên cứu, chuyển giao kỹ thuật; tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế; đồng thời đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức và tinh thần cống hiến vì cộng đồng.

Từ những gian khó buổi đầu đến vị thế hôm nay, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên luôn là biểu tượng của tinh thần trách nhiệm, đoàn kết và tận tụy vì sức khỏe nhân dân, tiếp tục vững bước trên hành trình phụng sự sự nghiệp y tế dự phòng của đất nước.