BTĐKT - Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: Đoàn kết, đoàn kết đại đoàn kết, thành công, thành công, đại thành công. Đảng ta cũng nhiều lần nhấn mạnh: Tạo sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức và hành động từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam. Đối với các phong trào thi đua yêu nước, đoàn kết sẽ gắn kết con người gần nhau hơn, hỗ trợ, tạo điều kiện cho mỗi người cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ, đạt được mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra. Do đó, xây dựng tinh thần đoàn kết bền chặt sẽ là nhân tố quan trọng đẩy lùi mọi thói hư, tật xấu, bất đồng giữa mỗi người, tạo sợi dây kết nối giữa con người với con người, thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nội dung thi đua đã xác định.

Đoàn kết là truyền thống quý báu của dân tộc ta, được nuôi dưỡng, tắm mát qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước, giữ nước, không bao giờ ngưng nghỉ, vơi cạn trong mỗi con người, nhất là vào thời điểm khó khăn, thử thách, truyền thống đoàn kết được phát huy cao độ, trở thành ngày hội của non sông đất nước. Tinh thần đoàn kết là sự gắn bó, yêu thương, giúp đỡ nhau trong công việc, cuộc sống của con người, không phải là cái gì đó quá xa lạ, xa rời thực tiễn, nó là hoạt động có ý thức, tiềm ẩn trong mỗi con người. Tinh thần đại đoàn kết dân tộc đã được khơi dậy, phát huy đúng lúc, đúng chỗ, đúng thời điểm lịch sử, nhờ vậy, mọi quyết sách, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta đưa ra luôn nhận được sự đồng tình, ủng hộ, tin tưởng của nhân dân. Sự gặp gỡ, giao thoa giữa ý Đảng - lòng dân khi đã thống nhất, hòa quyện với nhau sẽ tạo động lực vật chất, tinh thần to lớn đạp qua sóng to, gió cả đưa sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay đạt được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa. Do vậy, phát huy tinh thần đại đoàn kết dân tộc là những hoạt động mang tính tích cực, chủ động, tự giác của Đảng, Nhà nước và các cơ quan, chức năng, ban, ngành có liên quan với những cơ chế, chính sách hợp lý, kịp thời tác động vào các đối tượng khác nhau để phát huy cao độ năng lực, sở trường, thế mạnh của từng người, đem lại những kết quả tích cực cho đất nước trên mọi mặt của đời sống xã hội. Nếu không phát huy được tinh thần đại đoàn kết dân tộc, không tạo được sự gắn kết giữa các giai cấp, giai tầng với nhau thì sẽ không thực hiện được các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững được sự ổn định chính trị đất nước. Phát huy tinh thần đại đoàn kết dân tộc sẽ tạo thành lực lượng cách mạng hùng hậu, đông đảo, rộng khắp trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, tăng thêm niềm tin, uy tín của Đảng với nhân dân, làm thất bại hoạt động “diễn biến hòa bình” của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc để kích động, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.

Trong những năm tháng chiến tranh, dưới “mưa bom, lửa đạn”, các phong trào thi đua yêu nước diễn ra rất sôi nổi, mạnh mẽ, lôi cuốn được đông đảo mọi người tham gia, từ già, đến trẻ, từ miền xuôi, cho đến miền ngược đều nô nức, hăng hái thi đua lập thành tích. Tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong các phong trào thi đua yêu nước đã trở thành điểm tựa vững chắc về mặt tinh thần, vượt qua gian nan, hiểm nguy, nêu cao khí phách, bản lĩnh vững vàng trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng và dựng xây, kiến thiết đất nước. Nếu không có sự đoàn kết, để phối hợp hành động giữa các bộ phận, lực lượng làm sao các phong trào thi đua yêu nước có thể diễn ra suôn sẻ, thuận buồm xuôi gió được, đoàn kết đã tiếp thêm sức mạnh tinh thần, vật chất to lớn để cả dân tộc bước vào cuộc trường chinh đầy cam go, thử thách, nhưng cũng đầy chiến công hiển hách, góp phần làm nên chiến thắng huy hoàng, rực rỡ của lịch sử đấu tranh cách mạng dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Đoàn kết để thực hiện các phong trào thi đua yêu nước là hoạt động có mục đích, được mỗi người nhận thức và chuyển hóa ra bên ngoài thông qua những việc làm tích cực, chủ động của mình để bảo đảm tính ổn định, phát triển bền vững, bồi đắp được tinh thần, trách nhiệm cao cho mỗi người. Đó không phải là hoạt động gượng ép, bắt buộc, đó là sự tự ý thức của mỗi người, không cần phải nhắc nhở, chỉ bảo, mà tự thấy vai trò, trách nhiệm của mình cần phải làm gì để góp sức vào thành công của cơ quan, đơn vị, địa phương mình công tác, sinh sống làm việc. Theo đó, việc xây dựng tinh thần đoàn kết để thực hiện các phong trào thi đua yêu nước hiện nay cần tập trung vào sự sẻ chia, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, những gia đình neo đơn, bệnh tật, ốm đau, những người có nghị lực trong cuộc sống, vì điều kiện không thể theo đuổi được đem mê, khát vọng của mình để giúp đỡ; những công nhân, người lao động thất nghiệp, gia đình có hoàn cảnh khó khăn trong mưa lũ, mất mát, đau thương, gương người tốt, việc tốt trong lao động sản xuất, trong trồng chọt, chăn nuôi, giúp đỡ người khác. Kiên quyết đấu tranh với những người có biểu hiện ăn chặn của dân, ăn chặn sự giúp đỡ của cộng đồng ở những trung tâm bảo trợ xã hội dành cho người già neo đơn, trẻ em khuyết tật; những cán bộ, đảng viên hách dịch, mạt sát nhân dân, xem thường, không lắng nghe ý kiến, thắc mắc của nhân dân… xử lý nghiêm những hành vi đó theo đúng quy định của pháp luật.

Sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã và đang giành được những kết quả vô cùng to lớn trên các mặt của đời sống xã hội. Đại hội lần thứ XIII của Đảng khẳng định: Đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế như ngày nay. Đó là thành quả vĩ đại của toàn thể dân tộc, của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, của các phong trào thi đua yêu nước, do đó, hơn lúc nào hết chúng ta cần phát huy tinh thần đoàn kết hơn nữa trong thực hiện các nhiệm vụ được giao, nhất là trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: Các đồng chí từ trung ương đến địa phương hãy chăm lo giữ vững tinh thần đoàn kết như chính con ngươi của mắt mình. Một trong năm bài học được Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: Không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết: Đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế. Bài học đó đến nay vẫn còn giữ nguyên tính thời sự nóng hổi của nó, vẫn là nhân tố cực kỳ quan trọng, giúp Đảng ta trường tồn, dân tộc phát triển mãi mãi.  Để xây dựng tinh thần đoàn kết, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước hiện nay cần làm tốt một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau.

Một là, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần đẩy mạnh tuyên truyền về các phong trào thi đua yêu nước.

Đây là việc làm cần mang tính thường xuyên, có kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, rõ ràng, thiết thực để từng bước làm sống dậy phẩm chất, truyền thống quý báu của con người Việt Nam. Thông qua các phong trào thi đua yêu nước, tình làng nghĩa xóm, tình đồng chí, đồng đội sẽ được phát huy, thể hiện, rộng lớn hơn đó là tính đoàn kết giữa con người với con người, giữa con người với cộng đồng xã hội được bộc lộ một cách rõ nét, chân thật và sống động. Theo đó, cần tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, nội dung và cách thức, phương pháp tổ chức các phong trào thi đua yêu nước; phân công, giao nhiệm vụ cho các bộ phận, lực lượng tiến hành các hoạt động theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ nhân dân thực hiện phong trào thi đua; thường xuyên bám nắm cơ sở để có hình thức tuyên truyền cho phù hợp, hiệu quả đem lại niềm tin, hy vọng cho con người khi tham gia vào những phong trào thi đua yêu nước đó. Kịp thời tuyên truyền về gương người tốt, việc tốt, những điển hình tiên tiến trong thể hiện tính đoàn kết, gắn kết yêu thương khi thực hiện các phong trào thi đua yêu nước. Mỗi hoạt động tuyên truyền, giáo dục dù ít hay nhiều đều có tác dụng đối với việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho mỗi người khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Hai là, thường xuyên quan tâm, chăm lo đến lợi ích của các giai cấp, giai tầng trong xã hội.

Hoạt động này có ý nghĩa rất thiết thực, phản ánh đúng tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân trong giai đoạn hiện nay. Thực tiễn cho thấy, nếu quan tâm, chăm lo đến lợi ích của nhân dân một cách đúng đắn, hợp lý, hiệu quả thì tăng thêm niềm tin, sự ủng hộ của nhân dân cho cách mạng và ngược lại. Suy cho cùng lợi ích là vấn đề mấu chốt của mọi hoạt động, là cơ sở, tiền đề để thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước. Có thường xuyên chăm lo đến quyền lợi của người lao động, mới đảm bảo cho họ có những sáng kiến, phát huy kinh nghiệm truyền thống của bản thân để cống hiến, làm việc cho cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Do vậy, đối với mỗi giai cấp cần có những chính sách hợp lý, phù hợp để động viên, khuyến khích, tạo hành lang pháp lý thông thoáng trong cơ chế, môi trường làm việc, từ đó, tạo ra những nguồn lực quan trọng công tác ở những ngành nghề, lĩnh vực khác nhau. Trên cơ sở lợi ích của các giai cấp, giai tầng trong xã hội, phải gắn kết họ lại với nhau thành khối thống nhất về ý chí, hành động, không để xảy ra tình trạng chia rẽ, mất đoàn kết, mạnh được yếu thua. Mỗi giai cấp, giai tầng trong xã hội cần quán triệt và nghiêm túc thực hiện những nội dung, chỉ tiêu của các phong trào thi đua yêu nước do cơ quan, đơn vị, địa phương phát động, mỗi một thắng lợi của phong trào thi đua yêu nước là góp phần vào thắng lợi chung của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước. Càng quan tâm, chăm lo đến lợi ích của các giai cấp, giai tầng bao nhiêu thì truyền thống yêu nước dân tộc càng được phát huy bấy nhiêu và càng đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thứ ba, động viên, khen thưởng đúng người, đúng việc trong thực hiện các nhiệm vụ theo đúng chức trách, vị trí phân công, đảm nhiệm.

Mỗi người đều có quyền lợi và nghĩa vụ tham gia vào những hoạt động khác nhau của đời sống xã hội theo đúng quy định của pháp luật và được làm những việc theo đúng năng lực, sở trường bản thân miễn là không vi phạm đạo đức, lối sống, pháp luật Nhà nước Việt Nam. Những hoạt động, đóng góp của con người vào các hoạt động của cơ quan, ban, ngành địa phương cần được ghi nhận, đánh giá và có hình thức khen thưởng kịp thời, xứng đáng với những cống hiến, đóng góp đó. Tuy nhiên, hoạt động này phải được đông đảo mọi người thừa nhận, có giá trị thực tiễn sâu sắc trong việc góp phần làm tăng năng suất, hiệu quả công việc, chứ không phải là những đóng góp mang tính giản đơn, nhất thời. Các phong trào thi đua yêu nước sẽ diễn ra sôi nổi, đạt được kết quả cao, nếu người làm công tác thi đua, khen thưởng động viên, khen thưởng đúng người, đúng việc, đem lại sự khách quan, công bằng, bình đẳng, dân chủ trong hoạt động đánh giá, xem xét của mình. Đó là động lực rất lớn để tính đoàn kết trong mỗi con người sẽ trỗi dậy, quy định mục đích, hành động cho họ, không để chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, vụ lợi chi phối, điều khiển ảnh hưởng đến hoạt động chung của cơ quan, đơn vị, địa phương.

Trong công việc, cũng như trong cuộc sống của mỗi người, nếu ta giữ vững tinh thần đoàn kết thì khó khăn, gian khổ đến mấy cũng đều vượt qua, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đoàn kết để thực hiện các phong trào thi đua yêu nước hiện nay cần được lan tỏa sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân xã hội, giữ vững những thành quả cách mạng mà ông cha đã tạo dựng, vun đắp nên, đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc của các thế lực phản động trong và ngoài nước; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đưa đất nước phát triển đi lên theo đúng hướng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng và văn minh.

Tinh thần đại đoàn kết dân tộc cần được khơi dậy và phát huy trong mọi lúc, mọi nơi, đó chính là “bảo bối” của dân tộc, là ngọn cờ để cho Đảng và Nhà nước ta quy tụ, tập hợp mọi cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân và kiều bào ta ở nước ngoài, kể cả những quốc gia, dân tộc tiến bộ, yêu chuộng hòa bình trên thế giới xung quanh mình. Tinh thần đại đoàn kết dân tộc chỉ thực sự phát huy tác dụng khi chúng ta thực hiện có hiệu quả những nội dung, biện pháp nêu trên, thực tiễn lịch sử đã chứng minh cho vấn đề đó. Nếu thời kỳ nào, giai đoạn nào khối đại đoàn kết dân tộc được phát huy thì cách mạng thắng lợi to lớn, ngược lại, nếu không phát huy được tinh thần đoàn kết của đông đảo quần chúng nhân dân thì cách mạng sẽ gặp khó khăn, thậm chí thất bại.

Phạm Như Dụ  - Phạm Thanh Uyên

Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng