TĐKT - Sáng 18/6, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) thuộc VIAC, Đại học Việt Nhật (VJU) và Trung tâm Nghiên cứu hòa bình bền vững (RCSP) thuộc Đại học Tokyo tổ chức Hội thảo Trọng tài thương mại và Hòa giải thương mại: Giải pháp giải quyết tranh chấp cho các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản. Chương trình được tổ chức tại trụ sở VIAC tại Hà Nội và tiến hành trực tuyến song song trên các kênh thông tin trực tuyến chính thức của VIAC.
Toàn cảnh Hội thảo
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, Việt Nam và Nhật Bản luôn là đối tác chiến lược quan trọng của nhau trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực hợp tác phát triển kinh tế. Trong năm 2019, Nhật Bản là đối tác lớn thứ hai về đầu tư, thứ ba về du lịch và thứ tư về thương mại, với khoảng 4.400 dự án đầu tư tại Việt Nam, tương đương tổng số vốn lên đến gần 60 tỷ USD; kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 40 tỷ USD. Theo báo cáo của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO), hiện có khoảng hơn 4.300 doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư tại Việt Nam và khoảng 64% đang có kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Điều này chứng minh mối quan hệ kinh tế tốt đẹp giữa hai nước và tiềm năm phát triển lớn trong tương lai.
Năm 2020, nền kinh tế thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19. Trong bối cảnh đó, chính phủ Việt Nam và Nhật Bản đều đã có những biện pháp hiệu quả để kiểm soát dịch bệnh và hỗ trợ doanh nghiệp, duy trì nền kinh tế. Hiện tại, Việt Nam đã cơ bản kiểm soát dịch bệnh và thiết lập “trạng tái bình thường mới” để phát triển kinh tế với những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thiết thực. Theo đó, mức đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam vẫn duy trì ở mức ổn định với tổng số dự án đăng ký đến hết tháng 04/2020 là 116 và tổng số vốn vào khoảng 1,2 tỷ USD, đứng thứ ba chỉ sau Singapore và Thái Lan; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt khoảng 13 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Những nỗ lực kể trên của chính phủ hai nước để duy trì nền kinh tế được đánh giá là rất hiệu quả, tuy vậy, không thể phủ nhận rằng hoạt động kinh doanh thương mại hiện vẫn chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực từ COVID-19. Cụ thể, ở góc độ vi mô – quan hệ giao dịch giữa các doanh nghiệp, các chuỗi cung ứng, tiêu thụ bị đứt gãy dẫn tới nhiều giao dịch không được thực hiện hoặc chi phí thực hiện giao dịch bị tăng lên rất cao, đẩy nhiều doanh nghiệp đứng trước các rủi ro pháp lý như đình chỉ hợp đồng, huỷ bỏ hợp đồng hoặc thậm chí là vi phạm hợp đồng, có thể dẫn tới tranh chấp và kiện tụng.
Hội thảo diễn ra có sự góp mặt của các các diễn giả là chuyên gia đến từ các hiệp hội và trung tâm giải quyết tranh chấp uy tín của Việt Nam và Nhật Bản như Trung tâm giải quyết tranh chấp quốc tế Nhật Bản (JIDRC), Trung tâm Hòa giải quốc tế Nhật Bản (JIMC), Hiệp Hội trọng tài quốc tế Nhật Bản (JCAA), Hiệp Hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cũng như các giáo sư luật, các luật sư đến từ các hãng luật uy tín của Nhật Bản và Việt Nam về trọng tài và hòa giải.
Chương trình được tiến hành theo 3 phiên. Phiên 1 với chủ đề Các cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại tại Nhật Bản và Việt Nam từ góc nhìn của quy định pháp luật và thực tiễn. Phiên 2 được tiến hành với trọng tâm xoay quay chủ đề Trọng tài và Hòa giải tại Việt Nam – các phương thức tối ưu cho tranh chấp thương mại, lời khuyên của chuyên gia nhằm cải thiện thực tiễn thực thi hợp đồng tại Việt Nam. Phiên 3: Sáng kiến thành lập Nhóm liên kết về tranh chấp thương mại Việt Nam – Nhật Bản (Hòa giải – Trọng tài) hỗ trợ các tranh chấp thương mại giữa các doanh nghiệp Nhật Bản và Việt Nam trong khuôn khổ Hiệp định đối tác chiến lược Việt Nam – Nhật Bản.
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Vũ Ánh Dương – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VIAC cho biết các tổ chức trong nhóm liên kết sẽ triển khai các hoạt động hợp tác theo nhiều mức độ khác nhau: Hợp tác trong Mạng lưới để tổ chức các sự kiện xúc tiến sử dụng trọng tài và hòa giải trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam – Nhật Bản; hợp tác trong bổ sung nguồn chuyên gia chất lượng cao, có uy tín vào danh sách các trọng tài viên, hòa giải viên, đề cử thành viên Ban giải quyết tranh chấp, đề cử chuyên gia…; nghiên cứu tiền khả thi về việc thành lập Trung tâm giải quyết tranh chấp thương mại Việt Nam – Nhật Bản với tham vọng cộng hợp sức mạnh và uy tín của các tổ chức và phục vụ tốt nhất cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam – Nhật Bản.
Đồng tình với các đề xuất của ông Vũ Ánh Dương, ông Kazuki Bando, Chủ tịch JCAA cũng đã đưa ra ý kiến đề xuất về sự hợp tác cùng cung cấp các thủ tục giải quyết tranh chấp lựa chọn giữa JCAA và VMC/VIAC. Ông Shiro Muto, Trưởng nhóm pháp chế JCCI và bà Nguyễn Thu Trang, Phó Ban Pháp chế VCCI cũng đã có ý kiến ủng hộ sự chủ động, sáng tạo của VIAC, VMC, JIMC, JCAA, JIDRC – những tổ chức ADRs nổi bật nhất của Việt Nam và Nhật Bản trong việc kết nối để tận dụng được ưu thế của nhau, bổ sung cho nhau, cùng phục vụ tốt nhất cho doanh nghiệp. Cả hai đại diện đến từ cơ quan đại diện cộng đồng doanh nghiệp cũng đã đồng ý sẽ hết sức giúp đỡ việc hợp tác nói trên.
Phương Linh
