TĐKT - Với tình yêu và niềm tự hào của người con Hà Nội, sau khi đi học tập và đào tạo về đô thị ở các nước trên thế giới, kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương (số nhà 28, ngách 69B/33, Hoàng Văn Thái, phường Khương Trung, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) luôn trăn trở và mong muốn mang lại những giá trị tích cực mới cho không gian công cộng tại Thủ đô. Chị đã kêu gọi, vận động các tổ chức, cá nhân cùng chung tay “khoác áo mới cho không gian công cộng”.
Mang không gian nghệ thuật tới gần với cộng đồng
Qua bàn tay tài hoa, khéo léo của các kiến trúc sư, họa sĩ, sinh viên… thuộc tổ chức ABC do chị Tạ Thị Thu Hương sáng lập, khu vực nhà sinh hoạt cộng đồng và sân chơi ngách 69B/33 Hoàng Văn Thái nay đã thay đổi hoàn toàn diện mạo. Quần thể 6 bức tranh tương tác 3D mang chủ đề “Nâng cao nhận thức của người dân trong bảo vệ môi trường”, không khí “sáng - xanh - sạch - đẹp”… với những mảng màu sắc tươi sáng, rực rỡ đã biến không gian công cộng thành điểm sinh hoạt văn hóa mới, văn minh dành cho người dân trên địa bàn.
Kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương (bên trái) lựa chọn tranh bích họa để làm mới không gian công cộng.
Trước đó, được biết quận và phường có chủ trương xây dựng Tổ dân phố 19, phường Khương Trung là Tổ dân phố văn hóa “5 không”, mong muốn chung tay, đóng góp cho địa phương, chị đã kêu gọi các tập thể, cá nhân cùng vào cuộc, triển khai dự án “Không khí sạch, thành phố xanh” tại đây bằng nguồn vốn xã hội hóa. Sau 3 tháng triển khai và 1 tháng thi công, dự án đã sơn sửa lại nhà sinh hoạt cộng đồng và hoàn thiện các bức tranh tường. Hoạt động thu hút đông đảo nhân dân trong Tổ dân phố 19 ủng hộ. Không chỉ dừng lại ở mục đích làm cho khu dân cư sáng, đẹp mà dự án còn là bức tranh nghệ thuật mang ý nghĩa kết nối bạn trẻ đến với những hình ảnh ý nghĩa. Đây không phải dự án đầu tiên và duy nhất mà kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương cùng nhóm của mình triển khai tại Hà Nội.
Kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương hiện đang công tác tại Cục Phát triển đô thị - Bộ Xây dựng, đồng thời là người sáng lập tổ chức Nghệ thuật kiến tạo cộng đồng, gọi tắt là ABC. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập năm 2017, gồm các kiến trúc sư, các nhà nghiên cứu trẻ, các bạn sinh viên, họa sĩ... có kiến thức về không gian công cộng và yêu nghệ thuật, mong muốn xây dựng và tạo thêm các giá trị văn hóa, thẩm mỹ cho các không gian công cộng.
Lễ chuyển giao dự án “Không khí sạch, thành phố xanh” cho Tổ dân phố 19, phường Khương Trung
Tại mỗi địa điểm, ABC cùng cộng đồng dân cư chọn những không gian công cộng phù hợp, xây dựng ý tưởng về các bức tranh tường 3D có nội dung gắn với những sự kiện lịch sử, có giá trị văn hóa. ABC đứng ra chuẩn bị hồ sơ xin phép chính quyền sở tại và sau đó sẽ kêu gọi sự quan tâm từ các tổ chức, doanh nghiệp nhằm xã hội hóa việc triển khai dự án. Bên cạnh việc hoàn thiện bức tranh, các thành viên trong dự án sẽ trực tiếp đảm bảo việc bảo vệ dự án, sau đó sẽ tiến hành bàn giao lại cho chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị có liên quan để tiếp tục khai thác, sử dụng.
Chị Hương chia sẻ: “ABC bọn mình luôn tâm niệm là “phải nghĩ lớn, làm vừa sức và hành động ngay” để mang lại nhiều trải nghiệm nghệ thuật mới lạ cho cộng đồng dân cư đô thị. Trải qua nhiều thử nghiệm, ABC quyết định lựa chọn bích họa để làm mới không gian công cộng, kể những câu chuyện lịch sử và mang lại nhiều năng lượng tích cực và niềm vui cho các cư dân đô thị. “
Hầu hết các địa điểm được lựa chọn thực hiện dự án đều là những khu vực công cộng đã xuống cấp và không được tu sửa, cải tạo trong thời gian dài. Chị mong muốn qua cải tạo không gian này sẽ mang lại cảm xúc tươi mới và thúc đẩy người dân ra ngoài nhiều hơn và tương tác với nhau nhiều hơn.
Chị chia sẻ: “Nghệ thuật cộng đồng còn khá mới mẻ ở Việt Nam, vì thế các đơn vị tài trợ còn nhiều e ngại trong việc đồng hành cùng chúng tôi. Qua thời gian, các dự án thành công đã góp phần giúp cho các đơn vị tài trợ có thêm sự tự tin và ủng hộ các hoạt động của ABC nhiều hơn. Về phía chính quyền, do thiếu những quy định cụ thể hướng dẫn các tổ chức hành động sáng tạo nên cũng tạo ra những vướng mắc, khó khăn cho chúng tôi trong công tác triển khai và kêu gọi xã hội hóa từ các đơn vị quan tâm.”
Vì một Hà Nội đáng sống
Hà Nội là quê hương mến yêu và cũng là nguồn cảm hứng bất tận cho ABC trong tất cả hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Từ dự án đầu tiên: “Vẻ đẹp Hà Nội xưa và nay” tại khu tập thể 39 Pháo Đài Láng năm 2017, những bức bích họa mà ABC mang đến cho cộng đồng đã khắc họa người Hà Nội xưa trong những chuyến tàu leng keng, những cô gái Hà Nội duyên dáng thanh lịch, làng Láng ven sông Tô Lịch trù phú, hiền hòa.... đến dự án gần nhất: “Không khí sạch, thành phố xanh” tại Tổ dân phố 19, phường Khương Trung năm 2019, hình ảnh Hà Nội vẫn lồng ghép trong những nét vẽ khắc họa một thành phố xanh, phát triển bền vững và giàu bản sắc.
Không gian công cộng Tổ dân phố 19 đã trở thành điểm sinh hoạt văn hóa mới, văn minh dành cho người dân trên địa bàn.
Tham gia sáng tạo làm đẹp thành phố, kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương tin tưởng các tác phẩm nghệ thuật sẽ giúp tất cả mọi người có thể tiếp cận những giá trị lịch sử truyền thống bằng phương thức mới thông qua nghệ thuật hiện đại. Biến những không gian công cộng mà các dự án đi qua trở thành điểm sinh hoạt văn hóa mới, văn minh dành cho người Hà Nội và khu vực lân cận yêu mến nghệ thuật và văn hóa. Tất cả các hoạt động trong khuôn khổ dự án (khởi động, giúp bé làm quen với tranh tường, bé vẽ sân chơi, sáng tạo vì cộng đồng, chuyển giao....) đều được thiết kế với mong muốn tạo ra một cộng đồng cư dân Thủ đô yêu nghệ thuật, có thẩm mỹ và tạo thêm nhiều kỷ niệm đáng nhớ tại các không gian công cộng tại Thủ đô.
Chị Tạ Thị Thu Hương đại diện ABC chuyển giao dự án tranh tường cộng đồng “Nông nghiệp sạch – Thành phố xanh”.
Theo chị, niềm vui lớn nhất của nhóm đó là sau khi các dự án được triển khai, người dân vui vẻ, thoải mái, nhiệt tình và phấn khởi trong việc tham gia vào các hoạt động chung. Có rất nhiều bài hát, bài thơ đã được bà con, cô bác sáng tác, phổ nhạc và hào hứng chia sẻ trong cộng đồng và với du khách tham quan.
Kiến trúc sư Tạ Thị Thu Hương mong rằng thời gian tới, thành phố sẽ quy hoạch các không gian công cộng, tăng tính kết nối cho các không gian này, ban hành các quy định, quy chế hướng dẫn cho phép các cá nhân, tổ chức có thể tham gia vào công tác cải tạo phát triển không gian công cộng trong thành phố. Thành phố có thể đứng ra tổ chức các hội thảo để các nhóm hoạt động xã hội tích cực trao đổi thêm thông tin và truyền cảm hứng cho giới trẻ trong việc xây dựng không gian chung cho mọi người. Xây dựng mạng lưới liên kết những nhóm hành động vì thành phố để cùng đưa ra các ý tưởng và giải pháp để làm Hà Nội ngày càng văn minh, sạch đẹp và đáng sống hơn.
Phương Thanh
