TĐKT - Đoàn Kịch nói Quân đội thành lập ngày 10/1/1955 với tiền thân là Đội kịch Chiến Thắng thuộc Tổng đội Văn công Quân đội, đây là sự kiện đánh dấu sự ra đời của đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp về sân khấu kịch nói đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ngày 2/2/2010, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 295/QĐ-BQP thành lập Nhà hát Kịch nói Quân đội trực thuộc Tổng cục Chính trị trên cơ sở Đoàn Kịch nói Quân đội.
Lễ đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba
Trong suốt 65 năm xây dựng và trưởng thành, Nhà hát Kịch nói Quân đội đã trải qua cuộc hành trình hơn nửa thế kỷ đầy khó khăn, thử thách nhưng cũng đầy vinh quang và tự hào. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo về mọi mặt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trực tiếp và thường xuyên là sự lãnh đạo, chỉ đạo về mọi mặt của Đảng ủy cơ quan và Thủ trưởng Tổng cục Chính trị. Nhà hát Kịch nói Quân đội đã dàn dựng hơn 130 chương trình, vở diễn có nội dung, tư tưởng sâu sắc, chất lượng nghệ thuật cao, kịp thời biểu diễn hàng vạn đêm, phục vụ hàng triệu lượt công chúng, khán giả trong và ngoài quân đội.
Nhà hát đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong trong công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đấu tranh với các tư tưởng, văn hóa xấu độc, phản động, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị. Các vở diễn của Nhà hát đã góp phần nâng cao tính giáo dục, tính thẩm mỹ cho khán giả trong và ngoài quân đội, trong các cuộc kháng chiến, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thời kỳ hội nhập phát triển đất nước; xứng đáng với danh hiệu nghệ sĩ - chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng của Đảng.
Nhà hát đã có những nỗ lực, giải pháp để có sự phát triển đồng bộ xứng đáng với truyền thống xây dựng, phát triển và trưởng thành. Chú trọng đầu tư và nâng cao cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc biệt phát triển nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; định kỳ mở trại sáng tác về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, Bộ đội Cụ Hồ, đặc biệt xây dựng hình tượng người lính ngày hôm nay thu hút nhiều tác giả trong và ngoài quân đội tham gia; thường xuyên tổ chức các chương trình tập huấn trong và ngoài nước nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ diễn viên, nhân viên kỹ thuật.
Trong 5 năm trở lại đây (2015 - 2019), Đảng ủy, Ban Giám đốc Nhà hát quan tâm đặc biệt đến sự phát triển đội ngũ diễn viên trẻ. Tạo điều kiện để các em được thể hiện tài năng với nhiều vai diễn lớn, được tham gia nhiều cuộc thi và giành giải thưởng.
Đến nay, Nhà hát Kịch nói Quân đội đã có đội ngũ diễn viên say mê với nghề, làm việc nghiêm túc, tâm huyết, sẵn sàng là lực lượng kế cận các nghệ sĩ đàn anh đi trước. Nhờ đó, các vở diễn vẫn luôn ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng, bộ đội và nhân dân trên khắp mọi miền của Tổ quốc và giành được nhiều giải thưởng cao như: Những người lính trận (Huy chương bạc Liên hoan Nghệ thuật sân khấu Toàn quốc về "Hình tượng người chiến sĩ CAND" lần thứ 3 năm 2015); Tóc mây Lèn Hà (HCB Cuộc thi Nghệ thuật sân khấu kịch nói chuyên nghiệp Toàn quốc năm 2015); Dưới cát là nước (HCV Liên hoan Quốc tế Sân khấu Thử nghiệm lần thứ 3 năm 2016); Đứa con của đồng đội (Huy chương vàng và Bằng khen tác phẩm xuất sắc về chủ đề “Tình đoàn kết hữu nghị quốc tế trong Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2018; Khi con tốt sang sông (HCB Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2018; Giải B, Giải thưởng vở diễn xuất sắc của Hội NSSKVN năm 2019); Mùa hoa sữa (HCV Liên hoan Sân khấu Thủ đổ lần thứ 3 - 2018); Ký ức lửa (Giải xuất sắc về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng trong Hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân năm 2018)...
Đúng vào dịp kỷ niệm 72 năm Ngày Chiến thắng Phát-xít Đức, tại Moscow, Liên bang Nga năm 2017, Nhà hát đã có chuyến lưu diễn theo lời mời của Bộ Quốc phòng Nga với hai vở diễn “Và nơi đây bình minh yên tĩnh”, “Dưới cát là nước” tại Nhà hát Hàn lâm Trung ương Quân đội Nga để lại những ấn tượng tốt đẹp về hình ảnh người nghệ sĩ - chiến sĩ Nhà hát Kịch nói Quân đội trong lòng những người bạn đồng nghiệp Nga và cộng đồng người Việt đang học tập, sinh sống và làm việc tại Liên Bang Nga.
Trong 65 năm qua, cán bộ, nghệ sĩ, diễn viên các thế hệ đã góp phần làm nên những thành tựu đáng tự hào của Nhà hát Kịch nói Quân đội: Được Đảng, Nhà nước, Quân đội phong tặng danh hiệu cao quý Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 8 Huân chương Quân công, Lao động, Chiến công các loại; hàng chục Huy chương vàng, bạc và bằng khen của các đơn vị (quân khu, quân binh chủng) và địa phương (tỉnh, thành phố) dành cho tập thể đoàn diễn; 1 đồng chí được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh. 2 đồng chí được tặng giải thưởng Nhà nước, 4 diễn viên được tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, 32 nghệ sĩ được tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, 77 lượt diễn viên được tặng với 173 Huy chương vàng, bạc và nhiều bằng khen, giấy khen trong các hội diễn, liên hoan, cuộc thi sân khấu toàn quân, toàn quốc. Nhiều đồng chí được tặng thưởng huân chương, huy chương các loại trong cuộc kháng chiến và trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Nhà hát Kịch nói Quân đội luôn quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng ta về đường lối văn hóa văn nghệ trong thời kỳ mới, giữ vững định hướng trong sáng tác và dàn dựng các tác phẩm về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, đặc biệt chú trọng xây dựng hình tượng Bộ đội Cụ Hồ trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, cũng như trong cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, góp phần xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Mai Hương