TĐKT – Trại giam Thanh Lâm (thuộc Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục và trường giáo dưỡng – Bộ Công an) đóng quân trên địa bàn vùng núi phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, cách xa trung tâm văn hóa, xã hội tỉnh gần 100 km, làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác giáo dục phạm nhân. Những năm trở lại đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ công an, của Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục và trường giáo dưỡng, Trại giam Thanh Lâm đã đổi thay về nhiều mặt, trong đó phải kể đến công tác thực hiện chế độ chính sách nâng cao đời sống tinh thần cho phạm nhân, giúp họ an tâm chấp hành án, tích cực lao động, học tập để sớm được trở về đoàn tụ cùng gia đình và làm lại cuộc đời.
Trong cuộc sống hàng ngày của mỗi con người rất cần có tinh thần khích lệ, tạo đà làm việc và xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Song đối với phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam thì món ăn tinh thần lớn nhất cho họ là nâng cao đời sống vật chất, văn hóa, văn nghệ, thể dục - thể thao.
Với quan điểm “Thông đầu, ấm bụng, tâm an”, Đảng ủy, Ban giám thị đã đề ra Nghị quyết chuyên đề nhằm nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho phạm nhân. Quy mô giam giữ 5.000 phạm nhân, tại 6 phân trại, một khu sản xuất, các phân trại lại đóng xa trung tâm chỉ huy, giao thông đi lại còn gặp nhiều khó khăn, nhất là về mùa mưa lũ, đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác chỉ huy điều hành, kiểm tra, hướng dẫn và chỉ đạo. Song, với tinh thần đoàn kết một lòng, từ lãnh đạo chỉ huy cho đến cán bộ, chiến sĩ, đã vượt qua những khó khăn để tổ chức thực hiện nghiêm túc chế độ, chính sách cho phạm nhân.
Do đặc thù riêng của đơn vị, lãnh đạo đơn vị thường xuyên chỉ đạo các đội nghiệp vụ kiểm tra, hướng dẫn các phân trại, khu sản xuất tổ chức thực hiện nghiêm túc chế độ, chính sách đối với phạm nhân.
Với mục tiêu để mỗi bữa ăn của phạm nhân đảm bảo có chất, đủ định lượng, tại các cuộc họp, Đảng ủy đề ra biện pháp, cách thức và quy đổi những thực phẩm mà Nhà nước cấp phù hợp với thực tế, điều kiện của mỗi phân trại, khu sản xuất, như trích 3kg gạo từ chế độ 17kg/phạm nhân/tháng hoán đổi thành 3kg bột mỳ để tổ chức ăn sáng cho phạm nhân toàn trại bằng bánh mỳ, từ nước mắm quy đổi thành bột nêm, cá khô quy đổi thành trứng hoặc lạc, thịt lợn hoán đổi sang thịt gà…
Trong một tuần ít nhất phạm nhân được ăn bữa trứng luộc, lạc rang, thịt lợn, cá tươi, đậu phụ. Đặc biệt trong các ngày lễ tết, với chế độ mà Nhà nước cấp, đơn vị đã tổ chức cho phạm nhân ăn theo đúng quy định như thịt gà, thịt lợn, canh măng xương hoặc miến, giò nạc, giò chả… Vì vậy trong các bữa ăn hàng ngày của phạm nhân đều có chất, đảm bảo sức khỏe cho họ lao động và cải tạo.
Đại tá Nguyễn Đình Giang - Giám thị Trại giam Thanh Lâm trực tiếp kiểm tra việc tổ chức thực hiện chế độ, tiêu chuẩn ăn cho phạm nhân tại các phân trại
Song song với công tác thực hiện đầy đủ chế độ chính sách cho người tù, Trại giam Thanh Lâm còn tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, văn hóa, văn nghệ, thể thể thao cho phạm nhân. Vào dịp Tết Nguyên đán, Trại tổ chức cho phạm nhân thi gói “Bánh chưng xanh nhanh và đẹp”, “bày mâm ngũ quả ngày xuân”, thi “gói giò chả”, tổ chức cho phạm nhân hát tại hội trường phạm nhân, các trò chơi dân gian như kéo co, bịt mắt bắt vịt, cờ tướng, cờ người…
Vào các dịp ngày lễ 30/4, 1/5, tổ chức giao lưu văn nghệ, giao hữu bóng đá mini, bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông giữa các phân trại, khu sản xuất. Bên cạnh đó, để khuyến khích những phạm nhân có năng khiếu, tăng cường sức khỏe và tạo không khí thi đua sôi nổi giữa các nhân phạm nhân, các đội phạm nhân, giữa các phân trại, khu sản xuất, hàng năm đơn vị tổ chức Hội thao các môn như bóng chuyền, bóng đá mini, kéo co, co tay xà đơn, nhảy xa…, tổ chức thi viết báo tường vào dịp 19/5 ngày sinh nhật Bác Hồ, dịp quốc khánh 2/9, tổ chức thi viết về hình tượng người chiến sỹ cảnh sát trại giam vào dịp 7/11.
Nhằm nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, đặc biệt là sự chia sẻ của phạm nhân, đơn vị đã lựa chọn trong hơn 3.460 lá thư trong phong trào “viết thư gửi lời xin lỗi” để biên tập thành ấn phẩm “Thư xin lỗi, con đường của sự hoàn lương” để chuyển vào thư viện cho phạm nhân toàn trại đọc. Mặt khác, chủ động sưu tầm các phim tài liệu về chiến thắng 30/4 ngày thống nhất đất nước, quá trình bôn ba tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những phút giây cuối cùng của Bác, những câu chuyện có thật trong chương trình “Phía sau bản án”….
Bên cạnh đó, đơn vị tự xây dựng kịch bản về quá trình học tập, lao động, cải tạo, những gương phạm nhân cải tạo tiến bộ, những chia sẻ của người trong cuộc, sự cảm thông đùm bọc của gia đình làm phim phóng sự để chiếu cho toàn thể phạm nhân xem vào các ngày nghỉ thứ bảy, chủ nhật, ngày lễ, Hội nghị đại biểu gia đình phạm nhân, vào dịp sơ kết, tổng kết phong trào thi đua chấp hành án phạt tù hàng năm.
Phạm nhân Trại giam Thanh Lâm chăm chú xem phóng sự về Chủ tịch Hồ Chí Minh nhân dịp Quốc khánh 2/9
Trại giam xác định Hội nghị gia đình phạm nhân là nhịp cầu của nhân ái, của sự cảm thông sẻ chia, thể hiện tính khoan hồng, nhân đạo của Đảng, qua đó tạo điều kiện cho gia đình, thân nhân phạm nhân hiểu, nhận thức và biết được đều kiện chấp hành án của con em mình, phối hợp với Trại giam giáo dục con em sớm trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Vì vậy, hàng năm Trại đều tổ chức Hội nghị gia đình phạm nhân ngay tại các phân trại. Các đơn vị có số lượng phạm nhân ít thì vào các dịp sơ kết, tổng kết phong trào thi đua chấp hành án phạt tù mời đại diện thân nhân gia đình đến dự.
Tổ chức giao lưu bóng chuyền phạm nhân giữa các phân trại nhân dịp nghỉ lễ 30/4 - 01/5
Tục ngữ có câu “Tư tưởng không thông, vác bình tông cũng không nổi”, những ngày đầu tiên phạm nhân vào trại chấp hành án, trong họ sẽ có nhiều suy nghĩ, lo lắng, mặc cảm, thiếu tự tin. Thấu hiếu những điều đó, Đảng ủy Ban giám thị chỉ đạo Đội giáo dục hồ sơ, đội quản giáo tổ chức giáo dục công dân, tuyên truyền đường lối, chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng, các chế độ, định lượng, tiêu chuẩn, chế độ ăn, mặc, thăm gặp, liên lạc, khám, chữa bệnh, được nghỉ và vui chơi giải trí vào các dịp lễ tết… để từ đó họ an tâm tư tưởng, chấp hành bản án.
Cùng với đó, phối hợp với các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Công đoàn cơ sở tặng quà cho phạm nhân bản thân là thương binh, con liệt sĩ, con của Mẹ Việt Nam Anh hùng nhân dịp 27/7. Tổ chức phát động cán bộ, chiến sĩ và phạm nhân ủng hộ Quỹ Tấm lòng vàng để trao tặng cho phạm nhân có điều kiện hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn, không ai thăm nuôi. Phát động tinh thần tương thân, tương ái làm cho số phạm nhân có điều kiện tự trích tiền lưu ký của mình ủng hộ cho những phạm nhân có hoàn cảnh kinh tế khó khăn hơn, từ đó, giúp họ ăn năn hối cải, nhận tội lỗi của bản thân và định hướng cho mình con đường lao động cải tạo đúng đắn nhất, sớm về đoàn tụ với gia đình và làm lại cuộc đời.
Công tác giáo dục phạm nhân là một nhiệm vụ hết sức nặng nề và rất cần sự vào cuộc của các cấp, các ngành, sự đoàn kết thống nhất của cả tập thể. Đặc biệt, phải tổ chức thực hiện nghiêm túc chế độ chính sách, quy trình công tác, các quy định của ngành. Bên cạnh đó phải quan tâm đến đời sống tinh thần cho mỗi phạm nhân, làm cho họ yên tâm tư tưởng, từ đó chấp hành tốt nội quy trại giam, tự giác lao động, học tập và rèn luyện. Đó cũng là một biện pháp quan trọng nhằm đảm bảo an ninh an toàn trại giam trong mọi tình huống.
Trung tá Lê Văn Thụ
