Chuyển đổi thẻ thanh toán nội địa từ thẻ từ sang thẻ Chip là một trong những giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016 - 2020 (Quyết định 2545/QĐ-TTg).

Xu hướng chuyển đổi thẻ từ sang thẻ Chip

Ngày nay, với sự quan tâm định hướng của chính phủ, ngân hàng nhà nước và sự hưởng ứng của khách hàng, thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng thể hiện rõ tính ưu việt và dần trở nên phổ biến tại Việt Nam.

Sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ với các thành tựu điển hình của cuộc CMCN 4.0 như Internet kết nối vạn vật (IoTs), trí tuệ nhận tạo (AI), Chatbot, công nghệ chuỗi khối (Blockchain),… và sự phổ biến của thiết bị di động thông minh đang là cơ sở nền tảng cho việc phát triển những phương thức thanh toán phi tiền mặt mới, hiện đại.

Ở Việt Nam, theo dữ liệu được cung cấp từ Digital 2019 Việt Nam và Digital 2020 Việt Nam, lượng người dùng Internet tăng nhanh theo từng năm. Theo đó, năm 2019, có 64 triệu người sử dụng Internet, tăng đến 28% so với năm 2017 thì đến tháng 2 năm 2020, số người sử dụng Internet lên tới 67 triệu người chiếm khoảng gần 70% dân số cả nước. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng viễn thông vững chắc, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh là các nhân tố then chốt góp phần thúc đẩy hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.

Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam ngày càng đa dạng hơn, từ thanh toán bằng thẻ ngân hàng đến các hình thức thanh toán trực tuyến qua các kênh điện tử như Internet Banking, Mobile Banking, SMS Banking, ví điện tử, …

Đối với lĩnh vực thanh toán thẻ, việc chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ Chip đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Thẻ từ là thẻ có dải băng từ phía sau thẻ, dữ liệu trên thẻ từ được lưu trữ cố định trên dải từ (mặt sau thẻ). Vì vậy dễ dẫn đến rủi ro đánh cắp thông tin thẻ và gian lận giao dịch. Thẻ Chip còn được gọi là "thẻ thông minh". Thẻ có gắn một vi mạch trên bề mặt thẻ, dữ liệu giao dịch được lưu tại con chip (mặt trước thẻ) và cryptogram thay đổi theo mỗi giao dịch. Đây là điểm khác biệt cơ bản giữa thẻ chip và thẻ băng từ, đảm bảo an toàn bảo mật cho thẻ Chip. 

Việc chuyển đổi thẻ từ thẻ từ sang thẻ Chip là xu hướng chung của nhiều thị trường trên thế giới, với mục tiêu tăng cường an toàn bảo mật cho khách hàng. Áp dụng tiêu chuẩn công nghệ thẻ Chip sẽ hạn chế tình trạng đánh cắp thông tin thẻ cũng như các nguy cơ mất an toàn khác.

Bên cạnh đó, công nghệ thẻ Chip cũng mang đến nhiều tính năng tiện ích trong thanh toán góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiện mặt. Cụ thể với công nghệ thẻ chip không tiếp xúc (Chip contactless), khách hàng sẽ trải nghiệm các hình thức thanh toán nhanh chóng – tiện lợi – an toàn, phù hợp với các giao dịch nhỏ lẻ mà trước đây khách hàng thường sử dụng tiền mặt như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, hàng ăn nhanh, quán café…

Thực trạng chuyển đổi công nghệ thẻ Chip tại thị trường Việt Nam và tại Vietcombank

Tại thị trường Việt Nam, năm 2019, NHNN đã ban hành Bộ tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) về thẻ Chip nội địa đồng thời ban hành Lộ trình chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ Chip để tăng cường an toàn cho hoạt động thanh toán thẻ. Tính đến nay, tại thị trường VN đã có trên 20 NHTM chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ Chip, toàn thị trường đạt 7,4 triệu thẻ Chip nội địa, 199.000 POS và 12.000 ATM được nâng cấp để chấp nhận thanh toán thẻ Chip (tính đến 30/09/2020- theo báo cáo NAPAS).

Nhận thức được những tiện ích vượt trội của thẻ Chip mang đến cho khách hàng, là một ngân hàng lớn trong hệ thống ngân hàng thương mại của Việt Nam, Vietcombank đã tích cực tiên phong và đi đầu triển khai việc chuyển đổi thẻ công nghệ từ sang công nghệ chip. Từ tháng 9/2019, Vietcombank là một trong những ngân hàng đầu tiên trên thị trường triển khai phát hành mới và chuyển đổi thẻ Ghi nợ nội địa công nghệ từ sang công nghệ Chip không tiếp xúc (Chip Contactless) và nâng cấp hệ thống máy thanh toán thẻ (EDC) cũng như ATM trên toàn hệ thống đảm bảo chấp nhận thẻ Chip theo Bộ tiêu chuẩn cơ sở, đáp ứng yêu cầu của lộ trình chuyển đổi theo Thông tư 41 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Tính đến 31/10/2020, Vietcombank đã thực hiện phát hành mới và chuyển đổi 2,5 triệu thẻ Chip nội địa, nâng cấp trên 43.000 POS (đạt xấp xỉ 80% POS của Vietcombank) và trên 2.000 ATM (đạt 82% ATM của Vietcombank) chấp nhận thẻ Chip theo Bộ tiêu chuẩn cơ sở trên toàn hệ thống.

Là một trong số ngân hàng có số lượng thẻ nội địa lưu hành cũng như hệ thống EDC và ATM lớn nhất thị trường, chi phí chuyển đổi đối với Vietcombank rất lớn. Tuy nhiên với mong muốn cố gắng hỗ trợ cho khách hàng, Vietcombank hiện vẫn duy trì chính sách chuyển đổi Miễn Phí cho khách hàng từ thẻ từ sang thẻ Chip. Việc triển khai chuyển đổi miễn phí cũng như cố gắng chuyển đổi trong thời gian sớm nhất nhằm đem đến cho khách hàng một sản phẩm thẻ công nghệ Chip Contactless an toàn bảo mật hơn, gia tăng sự thuận tiện trong thanh toán, rút ngắn thời gian thanh toán cho khách hàng….

Về kênh chuyển đổi, để mang đến sự tiện ích, thuận lợi cho khách hàng trong quá trình chuyển đổi, Vietcombank hiện đang triển khai đa dạng các kênh chuyển đổi bao gồm: kênh quầy, chuyển đổi đồng loạt cho các khách hàng trả lương, kênh chuyển đổi trực tuyến…..cụ thể, khách hàng có thể thực hiện Đăng ký chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ Chip trên VCB DigiBank mà không cần phải tới Quầy giao dịch của Vietcombank để đăng ký chuyển đổi – chi phí chuyển đổi vẫn hoàn toàn Miễn phí.

Bà Nguyễn Thị Kim Oanh – Phó Tổng giám đốc Vietcombank phát biểu tại chương trình “Sóng Festival”

Tiếp tục hưởng ứng xu hướng không dùng tiền mặt, góp phần đưa hệ sinh thái thanh toán không tiền mặt của hệ thống ngân hàng tới gần hơn nữa với công chúng, với người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, những chủ nhân tương lai của đất nước, vừa qua Vietcombank đã đồng hành cùng chuỗi sự kiện “Ngày thẻ Việt Nam 2020’’- sự kiện về thẻ thanh toán lần đầu tiên dành cho giới trẻ do báo Tiền phong phối hợp với Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas) tổ chức. Theo đó, khách hàng sử dụng thẻ ngân hàng làm phương tiện thanh toán tại các gian hàng thương mại và gian hàng trực tuyến với hàng nghìn chương trình khuyến mại và ưu đãi hấp dẫn. Sáng kiến này của Báo Tiền Phong được khởi đầu bằng sự kiện Lễ hội mua sắm "Sóng Festival" trong 2 ngày 7 - 8/11/2020 tại Sân vận động Bách Khoa, Hà Nội và Tuần lễ siêu khuyến mại (Mega Sales), được tổ chức từ ngày 9 – 15/11/2020. Sự kiện Sóng Festival – Ngày Thẻ Việt Nam 2020 đã phát miễn phí 10.000 thẻ chip có sẵn 50.000 đồng dành tặng khách hàng đến trải nghiệm. Khách hàng có thể thanh toán bằng thẻ chip sẵn có hoặc đăng ký nhận thẻ ngân hàng không tiếp xúc của Chương trình để trải nghiệm thanh toán tại các gian hàng qua thiết bị chấp nhận thẻ (máy POS) tương thích với thẻ Chip tiếp xúc và không tiếp xúc (contact và contactless) với mức giá ưu đãi.

Ông Nguyễn Kim Anh – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (hàng đầu ở giữa) thăm quan gian hàng của Vietcombank tại chương trình “Sóng Festival”

Có thể thấy, những nỗ lực của Vietcombank trong việc đem thẻ Chip đến gần hơn với khách hàng cũng chính là hòa nhịp cùng xu thế chung của thế giới, tận dụng phát triển kinh tế số để thúc đẩy thanh toán điện tử và hướng tới mục tiêu hầu hết người dân Việt nam đều sử dụng thẻ chip trong thanh toán nhu cầu thiết yếu của cuộc sống.