Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (tiền thân là Cục quản lý nhà) được thành lập theo Nghị định số 51/CP ngày 10/8/1993 của Chính phủ; là đơn vị trực thuộc Bộ Xây dựng để giúp Bộ trưởng Bộ Xây dựng thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về nhà trong cả nước, quản lý việc sử dụng nhà làm việc, nhà công vụ, nhà khách, hội trường, nhà bảo tàng thuộc sở hữu nhà nước mà các cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng, đoàn thể và tổ chức xã hội ở Trung ương đang sử dụng. Trong suốt thời gian qua, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản đã có nhiều đóng góp quan trọng trong công tác quản lý, phát triển nhà ở, công sở và thị trường bất động sản. Thành quả của Cục được ghi dấu thông qua các phần thưởng cao quý do Đảng, Nhà nước trao tặng như: Huân chương Lao động hạng Nhất, Cờ thi đua của Chính phủ, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua của Bộ Xây dựng,… Chi bộ Cục nhiều năm liền được công nhận đạt trong sạch vững mạnh.
Đồng chí Nguyễn Trọng Ninh - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản
Với chức năng là cơ quan tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Xây dựng thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nhà ở, công sở và thị trường bất động sản, nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng chính sách, pháp luật để tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý, phát triển nhà ở, công sở và thị trường bất động sản luôn được Cục xác định là nhiệm vụ hàng đầu. Trong giai đoạn từ năm 1993 đến nay, Cục đã tham mưu, nghiên cứu, soạn thảo để Bộ Xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền hơn 120 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về nhà ở, công sở và thị trường bất động sản. Trong đó có nhiều đạo luật quan trọng, tiêu biểu như: Luật nhà ở số 56/2005/QH11; Luật Kinh doanh bất động sản số 63/2006/QH11; Luật Nhà ở năm 2014; Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014...
Năm 2011, Cục đã tham mưu để Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2127/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 với quan điểm đổi mới và mang tính đột phá để tạo định hướng quan trọng cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trên cả nước.
Để triển khai thực hiện chiến lược nhà ở Quốc gia, Cục đã được Bộ Xây dựng tin tưởng giao nhiệm vụ trực tiếp đôn đốc, hướng dẫn, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả 08 Chương trình phát triển nhà ở trọng điểm. Cụ thể là: Hỗ trợ nhà ở cho người có công với Cách mạng; Hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung; Đầu tư xây dựng nhà ở cho sinh viên, học sinh các trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề;… Các chương trình hỗ trợ nhà ở được triển khai rộng rãi, phổ biến đến từng thôn, bản, hộ gia đình, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, củng cố vững chắc niềm tin của người dân.
Ngoài ra, Cục cũng đã triển khai có hiệu quả nhiều nhiệm vụ quan trọng khác như: công tác cải tạo, xây lại nhà chung cư cũ, công tác bán nhà thuộc sở hữu nhà nước, công tác quản lý nhà công sở; thực hiện việc tiếp nhận và quản lý quỹ nhà ở công vụ của Chính phủ; thực hiện xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản và theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường bất động sản,...
Trong 25 năm qua, với vai trò là đơn vị tham mưu, ban hành cơ chế, chính sách về lĩnh vực nhà ở, công sở và thị trường bất động sản, Cục đã triển khai nghiên cứu hơn 100 đề tài sự nghiệp kinh tế, dự án nghiên cứu khoa học liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về nhà ở, công sở và thị trường bất động sản. Nhiều Đề tài KHCN và các Dự án SNKT đã góp phần xây dựng cơ sở lý luận, luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đều được ứng dụng vào đời sống xã hội bằng việc ban hành các cơ chế, chính sách thông qua các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực nhà ở, công sở và thị trường bất động sản.
Lĩnh vực hợp tác quốc tế được Cục quan tâm ngay từ khi mới thành lập. Nhờ đó, Cục đã thiết lập và duy trì mối quan hệ chặt chẽ với nhiều tổ chức Quốc tế như: JICA (Nhật Bản), KOICA (Hàn Quốc), Habitat, GCF (Quỹ Khí hậy xanh),… Nhiều lượt cán bộ của Cục đã được cử đi đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, học tập kinh nghiệm tại: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Singapor, Pháp, Đức,…
Những thành tích đã đạt được của Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản trong những năm vừa qua là kết quả của sự nỗ lực, đóng góp, cống hiến chung của tập thể đội ngũ lãnh đạo, cán bộ công chức, viên chức và người lao động của Cục qua các thời kỳ và đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước và các đồng chí Lãnh đạo Bộ Xây dựng; đây cũng là thành tích chung của những người làm trong lĩnh vực quản lý, phát triển nhà ở, công sở và thị trường bất động sản trong cả nước.
Chặng đường phía trước còn ẩn chứa nhiều vấn đề, thách thức, đòi hỏi hơn nữa sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Cục. Tin tưởng rằng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Xây dựng; sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị trong Bộ và các Bộ, ban, ngành đoàn thể Trung ương, địa phương, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản sẽ đạt được những mục tiêu cao hơn trong thời gian tới.
