BTĐKT - Cô gái trẻ (Ba Vì, Hà Nội) mang thai 32 tuần được đưa vào bệnh viện trong tình trạng cấp cứu do lóc tách động mạch chủ type A. Đây là bệnh lý khá nặng nề, tiên lượng rất nặng với cả hai mẹ con.
Bác sĩ CK2 Nguyễn Thái Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật tim mạch Bệnh viện Tim Hà Nội thực hiện ca phẫu thuật lóc tách động mạch chủ type A cho phụ sản.
Hợp sức cứu mẹ và thai nhi
Theo chia sẻ của gia đình, Thư (Ba Vì, Hà Nội, tên nhân vật đã được thay đổi) đang mang thai 32 tuần. Mắc bệnh tim bẩm sinh nên từ bé cô gái đã gày, yếu, 18 tuổi mà chỉ nặng 33kg, người mỏng dính, toàn xương. Khi mang thai cân nặng của cô cũng chỉ đạt 36kg.
Sáng 30/5, Thư có biểu hiện đau ngực nên gia đình đưa cô vào bệnh viện gần nhà. Đến chiều tối, cô bắt đầu nôn, đau bụng dưới, đau ngực trái tăng dần. Sáng 31/5, cô được chuyển lên Bệnh viện Tim Hà Nội cấp cứu.
Tại đây, sau khi nhập viện, các bác sĩ đã khẩn trương làm các xét nghiệm như siêu âm phát hiện bệnh nhân có tách thành động mạch chủ type A, bị hở van hai lá nhẹ, hở van động mạch chủ vừa, hở van ba lá nhẹ, vừa, thất trái không giãn…
TS.BS Phạm Như Hùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, tiên lượng tình trạng bệnh nhân khi nhập viện rất nặng, cần phải cấp cứu, các bác sĩ Bệnh viện Tim Hà Nội đã bật báo động đỏ, đồng thời mời các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Trung ương cùng tham gia. Tiên lượng rất nặng với cả mẹ và thai phụ.
Ngay chiều 31/5, các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Trung ương tiến hành mổ lấy thai để cứu con trước. Bé sơ sinh chào đời là con gái, nặng 1,8kg. Ngay sau đó, các bác sĩ Bệnh viện Tim Hà Nội thực hiện phẫu thuật Bentall (phương pháp mổ tim khá phức tạp) cùng với thay toàn bộ quai động mạch chủ cho bệnh nhân.
“Bệnh nhân được đánh giá là rất đặc biệt vì cùng một lúc phải trải qua 2 cuộc mổ rất nguy hiểm. Mổ lấy con xong, người mẹ lại tiếp tục phải trải qua một cuộc đại phẫu thuật. Đối với người bình thường thì trải qua một trong 2 cuộc mổ đã rất khó khăn”, TS Hùng chia sẻ.
BSCK2 Nguyễn Thái Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Tim Hà Nội, người trực tiếp thực hiện ca mổ tim cho bệnh nhân, cho biết thêm, bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh tim bẩm sinh là hội chứng Marfan (một trong các bệnh lý bất thường mô liên kết). Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến biến chứng nguy hiểm lóc tách động mạch chủ type A.
Bệnh lý tim bẩm sinh khiến hệ động mạch của bệnh nhân mỏng hơn người bình thường, dễ giãn, dẫn đến biến chứng nguy hiểm lóc tách động mạch chủ type A. Việc có thai, nội tiết tố thay đổi cũng làm tình trạng bệnh nặng lên đột ngột.
BS Minh đánh giá: “Việc có thai vô tình khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng nặng và nguy hiểm. Bệnh diễn biến cấp tính nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và thai nhi. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng cấp cứu, đau ngực nhiều, không thể điều trị bằng các phương pháp khác ngoài phẫu thuật. Dù vậy, đây cũng là một ca phẫu thuật rất nặng nề”.
Ca phẫu thuật kéo dài 4 tiếng. Hiện tại bệnh nhân đã thoát khỏi cơn nguy kịch.
Dấu hiệu nhận biết tình trạng lóc tách động mạch chủ
“Bệnh nhân còn rất trẻ, nên ngoài giải quyết tổn thương chính ở động mạch chủ, chúng tôi cũng cố gắng sửa chữa, bảo tồn van tim cho bệnh nhân. Phẫu thuật để giữ lại van tim cho bệnh nhân cũng là một phẫu thuật khá phức tạp. Tuy nhiên, nhờ đó, bệnh nhân sẽ không phải uống thuốc chống đông suốt cả đời.
Bệnh nhân còn rất trẻ, nếu phải sử dụng thuốc chống đông cả đời sẽ có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến cố do dùng thuốc kéo dài”, BS Minh nói.
Dù vậy, theo BS Minh, với bệnh nhân này, đây mới chỉ là những phẫu thuật cấp cứu, giải quyết vấn đề cấp bách mang tính chất sống còn đó là cứu tính mạng của mẹ và con. Về lâu dài bệnh nhân sẽ phải trải qua 1-2 lần phẫu thuật nữa vì toàn bộ hệ thống động mạch từ trên xuống dưới đều đã bị tổn thương. Các bác sĩ mới chỉ xử lý tổn thương gần tim nhất.
Động mạch chủ là động mạch lớn nhất của cơ thể, xuất phát từ tim, chạy vòng cung trong ngực, qua cơ hoành rồi xuống bụng.
Khi bị lóc tách động mạch chủ type A, đau ngực là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh nhân. Ngoài ra, người bệnh có thể có một số biểu hiện khác tùy theo diễn biến như không thở được, thể nặng hơn có thể tổn thương mạch máu nuôi não, các cơ quan khác như thận, ruột… hoặc bản thân mạch vành nuôi tim.
“Với trường hợp bệnh nhân này, nếu biết trước theo dõi sát, bác sĩ có thể chỉ định mổ trước thời điểm này sẽ tốt hơn rất nhiều. Việc mang thai trên nền bệnh lý tim bẩm sinh cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Khi có thai, các biện pháp phẫu thuật, sử dụng thuốc đều ảnh hưởng rất lớn đến thai nhi nên các y bác sĩ phải cân nhắc rất nhiều. Trách nhiệm của người thầy thuốc cũng nặng nề hơn”, BS Minh phân tích.
Nam Phương
